Vücudun yiyecek olmadan dayanabileceği süreyi etkileyen birçok farklı faktör olduğundan, insanların aç kalarak ne kadar süre yaşayabileceği kişiden kişiye değişkenlik gösterir. Fakat genel olarak ifade etmek gerekirse yiyeceksiz bir şekilde 1 ile 2 ay arasında hayatta kalabilmek mümkündür.
Bilim insanları, etik kaygılar nedeniyle bilimsel yöntemleri kullanarak insan açlığını incelememişlerdir. Veriler genellikle açlık grevleri ve kıtlık dönemleri üzerine yapılan gözlemsel çalışmalardan elde edilmektedir.
Bu yazımızda, yiyecek ve su olmadan hayatta kalabileceğimiz süreyi etkileyen faktörler hakkında bilgiler yer almaktadır.
İnsanlar ortalama olarak ne kadar süre yemek yemeden yaşayabilirler?
Vücudun hayatta kalabilmesi için gıdalardaki besin maddelerine ihtiyacı vardır. Hücreleri yenilemek ve hayati bedensel süreçleri devam ettirmek için protein, karbonhidratlar ve yağların yanı sıra vitaminler ve mineraller kullanır. Yiyecek olmadığında ise vücut kendi dokusunu yakıt olarak kullanmaya başlar.
70 kilo ağırlığında, açlık sürecine kadar iyi beslenmiş bir erkeğin hayatta kalmak için ihtiyacı olan kaloriye ortalama olarak 1-3 ay kadar sahip olduğu düşünülmektedir.
Bununla birlikte, yemek yemeyi bırakıp açlık grevlerine katılan insanlar 45-61 gün sonra ölmüştür. Açlık grevlerinden sağlanan verilere bakılırsa bir kişinin 3 ay boyunca hayatta kalma olasılığının düşük olduğunu gözükmektedir.
Sağkalımı hangi faktörler etkiler?
Birçok faktör, insanların aç olarak ne kadar yaşayabileceğini etkileyebilir. Kişinin yaşı, cinsiyeti, vücut ölçüleri, genel sağlığı ve aktivite düzeyi bu süre üzerinde rol oynar.
Kişinin içtiği sıvı miktarı da önemli olacaktır. Uzmanlar, açlık döneminin başlangıcından itibaren yeteri kadar su içmenin hayatta kalmayı uzatabileceğine inanmaktadır.
Açlık vücudu nasıl etkiler?
Açlık sürecinde vücut dışardan enerji almaz. İhtiyacı olan enerjiyi önce kendi depolarından ve sonra da kendi doku ve hücrelerinden sağlamaya çalıştığı için vücut sistemleri bundan olumsuz etkilenir.
Kardiyovasküler sistem
Besin eksikliğini telafi etmek için vücut yakıt olarak kendi dokusunu parçalar. Bu süreç, kalp de dahil olmak üzere kas dokularını etkileyebilir.
Nabız ve kan basıncı düşer, çünkü kalbin normalde olduğu kadar etkili bir şekilde vücuda kan pompalaması için gereken yakıtı yoktur. Bu verimsiz pompalama kalp yetmezliğine yol açabilir.
Mide bağırsak sistemi
Gıda kısıtlaması sindirim sisteminde de bozulmalara yol açabilir. Bunun sonucu olarak
karın ağrısı, kusma, mide bulantısı gibi sorunlar yaşanabilir.
Bakteriyel enfeksiyonlar
Uzun süreli açlık bağırsaklardaki kasları zayıflattığı için kabızlığa da neden olabilir. Zayıflamış kaslar, açlık bitip yemek yendiğinde sindirilmiş yiyecekleri bağırsaktan itme gücüne sahip olamayabilir.
Açlığın yaratacağı başka bir risk, pankreas iltihabıdır, bu da ağrı, bulantı ve kusmaya neden olur.
Merkezi sinir sistemi
Açlık, bir kişinin enerjisinin önemli bir kısmını kullanan beyni etkileyebilir. Beynin enerjiden yoksun bırakılması, konsantrasyon ve uyku sorunlarına neden olabilir.
Endokrin sistem
Endokrin sistemi, östrojen, testosteron ve tiroid gibi hormonları üretmek için yağ ve kolesterole ihtiyaç duyar. Onlarsız:
- adet düzensiz olabilir veya tamamen durabilir
- kemikler zayıflayabilir
- metabolik hız düşebilir
- vücut ısısı düşerek hipotermiye yol açabilir
Belirtiler cilt kuruluğu, kırılgan saçlar ve saç dökülmesini içerebilir.
Su olmadan ne kadar süre yaşanabilir?
Açlıkta olduğu gibi, insanların susuz olarak hayatta kalabileceğini süreyi söylemek de zordur. Sağlıklı bir yetişkin günlerce susuz yaşayabilirken, güneş altında ve kapalı bir aracın içinde unutulan bir çocuk için bu süre birkaç saate kadar düşebilir.
Bir kişinin hayatta kalabileceği kesin süre, bireysel vücut kompozisyonundaki farklılıklar nedeniyle değişir.
Doku ve hücrelerin sağlıklı bir şekilde çalışabilmesi için vücudun sürekli bir su kaynağına ihtiyacı vardır.
Orta düzeyde sususluk belirtileri şunlardır:
- dil ve ağız kuruluğu
- huzursuzluk ve sinirlilik
- gözlerde çukurlaşma
- daha az idrar yapmak
Şiddetli susuzluk aşağıdakilere yol açabilir:
- letarji (sürekli uyku hali)
- bilinç kaybı
- nabız düşüklüğü
- çok kuru ağız ve dil
- düşük kan basıncı
- hiç idrara çıkmamak ya da çok az idrar
Şiddetli dehidrasyon yani susuzluk yaşamı tehdit edebilir.
Sonsöz
İnsan vücudunun susuzluğa pek olmasa da açlığa karşı dayanıklı bir yapıda olduğunu söyleyebiliriz. Ancak uzun süre aç veya susuz kalmanın sağlıklı olmadığı ve uygulanmasının çeşitli sorunlara ve hatta ölüme yol açacağı açıktır. Son yıllarda moda haline gelen uzun süreli açlık diyetlerine de bu çerçevede bakmak ve beslenmeyi kişinin sağlığını tehdit etmeyecek şekilde düzenlemek önemlidir.
