Ankilozan Spondilit (AS) omurgayı etkileyen kronik, ağrılı, iltihaplanma kaynaklı bir artrit türüdür. Genellikle omurgada oluşan ağrı ve sertleşme kişinin hareket kabiliyetini kısıtlar ve AS diğer eklemleri de etkileyebilir.
AS’nin kesin bir tedavisi bulunmamakla birlikte beslenme değişiklikleri de dahil olmak üzere erken tanı ve tedavi belirtilerin giderilmesini ve komplikasyonların oluşmasını azaltabilir.
Ankilozan Spondilit ve Diyet
AS hastaları için standart bir beslenme modeli bulunmamakla birlikte bazı yiyecekler hastalığa sahip kişilere yardımcı olabilmektedir. Özellikle vücutta iltihaplanmayı azaltmaya yardımcı olan gıdalar AS hastalarında faydalı sonuçlar doğurmaktadır. Bunun tersi olarak iltihaplanmaya neden olan gıdaların belirtilerin şiddetlenmesini tetiklediği de bilinmektedir. Bu nedenle antiinflamatuar bir diyet tercih edilmelidir.
Aşırı kilo kemikler ve eklemlerde stresi arttırdığı için belirtilerin kötüleşmesine neden olabilmektedir. Bu nedenle AS hastalarının sağlıklı kilolarında olmaları önemlidir.
AS hastalarına faydalı yiyecekler nelerdir?
Omega-3 yağ asitleri: Bazı araştırmalardan elde edilen bulgular omega-3 yağ asitlerinin AS hastalarında hastalığın aktivitesini azalttığı belirlenmiştir. Beslenmenizde omega-3 miktarını arttırmak için takviyelerden yararlanabilirsiniz ya da yağlı balıklar, keten tohumu, ceviz, chia tohumu ve semizotu gibi omega-3 açısından zengin gıdalara daha geniş yer verebilirsiniz.
Meyveler ve sebzeler: Meyveler ve sebzeler içerdikleri vitaminler ve mineraller sayesinde vücudun sağlıklı kalmasında önemli bir rol oynamaktadır. Sağlıklı kiloda kalmak için besin değeri düşük ve kalorisi yüksek olan gıdaları beslenmenizden çıkarmanız ve sebze ve meyvelere daha geniş yer vermeniz önerilir. Sebze ve meyvelerdeki antioksidan bileşikler AS hastalarına iyi gelebilir. Antioksidanlardan maksimum düzeyde yararlanabilmek için her renkten sebze ve meyveyi tüketmeye özen gösterilmelidir.
Tam tahıllar: Tam tahıllar yüksek lif ve besin değerleri ile sağlıklı beslenmenin önemli bir parçasıdır. İltihaplanmayı azaltmaya da yardımcı olabilmektedir. Ancak buğday, çavdar ve arpa gibi gluten içeren tam tahıllar AS hastalarında belirtileri arttırabilir. Bu nedenle kinoa, esmer pirinç ve karabuğday gibi tahıllar tercih edilebilir. Günlük tutarak hangisinin iyi geldiğini belirlemek ve buna göre tüketilmesi önerilir.
Kalsiyum ve D vitamini: AS kemikleri zayıflatan bir hastalıktır. Bu nedenle kemikleri güçlendirmek için kalsiyum açısından zengin gıdalar beslenmede bulundurulmalıdır. Koyu yeşil yapraklı sebzeler ve az yağlı süt ürünleri kalsiyum ihtiyacını karşılamak için tüketilebilir. D vitamini, vücutta kalsiyumun kullanılmasını sağlar ve sağlıklı kemikler için gerekli bir vitamindir. Bir çalışmada D vitamini düzeyleri yüksek kişilerde AS hastalığına yakalanma riskinin azaldığı belirlenmiştir. Yeterli D vitamini için güneşlenmenin yanı sıra balıklar ve diğer deniz ürünleri ile yumurta sarısı beslenmede bulundurulmalıdır.
AS hastaları hangi besinlerden kaçınmalıdır?
Vücutta iltihaplanmaya yol açan gıdalar AS belirtilerinin ortaya çıkmasına ve belirtilerin şiddetlenmesine neden olabilmektedir. Bu besinler şunlardır;
-Şekerli yiyecekler ve içecekler
-Rafine edilmiş her türlü gıda
-Yüksek tuz (sodyum) içeren gıdalar
-Kırmızı et
-Doymuş yağlardan ve omega-6 içeriği zengin olan yağlı yiyecekler
-Gluten içeren gıdalar
-Alkol
Unutmayın, burada yazan bilgiler genel önerilerdir ve kişiden kişiye bazı farklılıklar görülebilir. Bu nedenle beslenmenizi değiştirirken, bunu bir uzman desteği ile kontrollü bir şekilde yapmalı, uyguladığınız diyet ve takviyeler konusunda her zaman doktorunuzu bilgilendirmelisiniz.
