Baş ağrıları bazen hafif seyrederken bazense yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyecek düzeyde şiddetli olabilir. Bu nedenle baş ağrılarının nedenlerinin belirlenmesi ve buna uygun çözümler üretilmesi gerekmektedir.
Baş ağrıları pek çok sağlık sorunu ile ilişkili olabileceği gibi, şeker tüketimine bağlı kan şekeri düzeylerindeki hızlı değişimler de baş ağrılarını tekitleyebilir.
Hem fazla hem de çok az şeker tüketmek baş ağrısı yapabilir. Fazla şeker tüketmek yüksek kan şekeri (hiperglisemi), çok az şeker tüketmek düşük kan şekeri düzeyine (hipoglisemi) neden olur.
Düşük kan şekerinde, baş ve kas ağrısı gibi bir takım belirtiler ortaya çıkabilir. Öğün atlama, yetersiz beslenme ya da insülin kullanımı düşük kan şekeri düzeylerini riskini yükseltir.
Çok fazla şekerli gıdalar tüketenler, insülin direnci olanlar ve diyabet hastaları yüksek kan şekeri düzeyleri açısından daha savunmasızdır. Bir kişi bir kerede çok fazla şekerli besin tüketirse, yorgunluk hissi ve baş ağrısı yaşaması kuvvetle muhtemeldir.
Şeker, hormonları ve özellikle de adrenalin (epinefrin) ve noradrenalin (norepinefrin) hormonlarını etkileyebilir. Bu hormonal değişimler, beyindeki kan damarlarının davranış biçimini değiştirerek potansiyel olarak baş ağrısı gelişimini tetikler.
İlişkili Sağlık Sorunları
Bazı sağlık sorunları olan kişiler şekere bağlı baş ağrılarına daha yatkındır.
Diyabet:
Diyabet hastaları, kan şekeri düzeylerini doğal bir şekilde yönetemezler. Kan şekeri düzeyleri çok yükseldiyse ya da çok azaldıysa baş ağrısı çekebilirler.
Kan şekeri düzeylerin çok dalgalanması (inip- çıkması) daha çok baş ağrısı yaşanmasına sebebiyet verir. Bu yüzden diyabeti olan fakat durumunun farkında olmayan ya da ilaçlarını düzenli kullanmayan kişilerde şekere bağlı baş ağrılarına daha sık rastlanır.
Diyabeti olan kişi tedavi görmüyorsa, kan damarlarının zarar görmesi ve buna bağlı baş ağrısı riskinin artması da söz konusudur. Kan damarlarının zarar görmesi kalp ve beyin sağlığını da riske sokar. Aniden başlayan ve yoğun bir baş ağrısı, bu durumda felç gibi daha da ciddi bir sağlık sorunundan kaynaklı da olabilir.
Diyabeti olan bazı kişilerde diyabetik ketoasidoz adı verilen durum gelişebilir. Diyabetik ketoasidoz, vücudun enerji için şeker yerine yağı kullanması durumunda olur. Bu kişilerde bağ ağrısına, bilinç bulanıklığı ya da kaybı da eşlik edebilir.
Migren:
Migreni olan kişilerde kan şekerini dalgalandıracak şekilde beslenme baş ağrılarına neden olabilir.
Migren ataklarını tetikleyen şeyler kişiden kişiye değişiklik gösterebileceğinden şeker tüketiminin bu etkiye sahip olup olmadığı kişisel gözlemlerle belirlenebilir.
Bazı tatlandırıcılarda bulunan sukralozun da migren ağrılarını tetikleyebileceği yönünde araştırma bulguları mevcuttur.
Şekeri yavaş yavaş azaltın
Şeker tıpkı bağımlılık yapan uyuşturucu maddeler gibi beyinde değişikliklere neden olur ve bağımlılık yapar. Bir araştırmada, kronik şekilde yüksek düzeyde şekere maruz kalındığında haz alma, motivasyon ve ruh hali üzerinde etkili olan dopaminin beyindeki üretiminin azaldığı belirlenmiştir.
Şeker tüketiminin aniden kesilmesi yoksunluğa neden olur. Bağımlılıktan kaynaklı şiddetli belirtiler yaşamamak için şekerin kontrollü bir şekilde azaltılması önerilir.
Önleme ve tedavi
Dengeli bir beslenme modeli kan şekerini kontrol etmeye ve ani dalgalanmaları önlemeye yardımcıdır. Şekerin ve beyaz unun sınırlandırılması, sebzeler ve bakliyatlar gibi lif içeriği yüksek gıdaların tüketimi tavsiye edilir. Kan şekerinin kontrol altında kalması için beslenme ve yaşam şeklinde şu değişiklikleri de yapmak uygun olacaktır:
-Protein içeriği yüksek gıdalar iştahı kontrol altında tutmaya ve şeker yeme arzusunu azaltmaya yardımcı olabilir.
-Su, dehidrasyonu önler ve su tüketimini arttırmak baş ağrılarını azaltabilir.
-Düzenli spor yapmak vücudun kan şekeri düzeylerini kontrol altında tutmaya katkı sağlayabilir.
-Baş ağrılarını tetikleyen gıdaları belirleyebilmek için bir beslenme günlüğü tutulabilir. Böylece hangi gıdanın sorumlu olduğunu ortaya çıkarılabilir.
Nadiren yaşanan baş ağrılarında reçetesiz satılan ağrı kesicileri çözüm yolu olabilir fakat düzenli bir şekilde baş ağrıları varsa kesinlikle bir doktora başvurulması gerekmektedir.
