American Journal of Epidemiology’de yayınlanan ve Massachusetts Amherst Üniversitesi ile Harvard TH Chan Boston Halk Sağlığı Yüksek Okulu tarafından yürütülen yeni bir çalışmaya göre hayvansal protein kaynakları yerine ağırlıklı olarak tahıllar, bakliyatlar ve yağlı tohumlar gibi bitkisel protein içeren gıdaları tüketenlerin erken menopoz riski azalmaktadır.
Menopoz, bir kadının ergenlikle birlikte başlayan ve her ay yaşadığı adet kanamasının sonlanmasıdır. Yaşamın doğal bir aşaması olan menopoz ortalama olarak 51 yaşında yaşanır. Bazı kadınlarda bu süreç birkaç yıl erken ya da daha geç olabilmektedir.
Menopoz ile ilgili vücut değişiklikleri son adet kanamasının birkaç yıl öncesinden başlayabilir. Bu değişiklikler yumurtalıklarda üretilen östrojen hormonunun azalması ile ilişkilidir.
Erken menopoz yaşı 45 ve öncesi olarak tanımlanır. Erken menopoz her 20 kadından birini etkileyebilir. Kemoterapi görmek ya da yumurtalıkların alınması gibi durumlar dışında doğal olarak da erken menopoz yaşanabilir.
Yapılan çalışmalarda göre erken menopoz, osteoporoz, kardiyovasküler hastalıklar, nörolojik bozukluklar ve hatta erken ölüm riski ile ilişkili bulunmuştur.
Şimdiye kadar erken menopozun çoğunlukla genler ve otoimmuniteye bağlı olarak geliştiği düşünülürken yeni bir araştırmada beslenme ile de çok yakından ilişkili olduğu belirlenmiştir.
Araştırma Detayları
Çalışma ekibi, beslenme ve erken menopoz arasındaki bağlantıyı araştırmak üzere daha önceden yapılmış, çok kapsamlı bir çalışma olan “Hemşirelerin Sağlık Çalışması II” den aldıkları verileri analiz ettiler.
Çalışma, 1991 yılından bu yana doğal yollarla menopoza giren 85 binden fazla kadını kapsıyordu. Kemoterapi ya da diğer şekillerde menopoz sürecini etkileyen tedavileri almış kişiler kapsam dışında tutuldu.
Menopoz başlangıcı ve öncesinde uygulanan ayrıntılı beslenme anketleri ile kişilerin yiyecek ve içecek tüketimleri belirlendi. Anket 131 farklı yiyecek ve içeceği ne sıklıkta tükettiklerine ilişkin sorular içeriyordu.
1991-2011 yılları arasında toplamda 2041 kadın erken menopoz yaşadı.
Analiz sonuçlarına göre bitkisel proteince zengin beslenen kadınlarda erken menopoz riski düşük bulundu. Hayvansal proteince zengin beslenme ile menopoz süreci arasında bir bağ ise kurulamadı.
Günlük kalori alımının %6.5’ini bitkisel proteinden alan kadınların, günlük kalori alımının en fazla %4’ünü bitkisel proteinden sağlayan kadınlara kıyasla erken menopoz riski %16 düşük bulundu
Günde 2000 kalori alan bir kadın üzerinden yapılan hesaplamaya göre kalorinin %6.5’inin bitkisel proteinden gelmesi için günde 32.5 gram bitkisel protein alması ve bu miktarı karşılayabilmek için günde 3-4 porsiyon bitkisel protein kaynakları tüketmesi gerektiği belirlendi.
Çalışmada, kişilerin sigara içme durumu, vücut kitle indeksi (VKİ) ve yaş gibi erken menopoz ile bağlantılı diğer faktörler hesaba katıldığında da bitkisel protein tüketimi ile erken menopoz riskinin azalması arasındaki ilişki aynı kaldı.
Araştırmacılar, bitkisel protein ile erken menopoz riski arasındaki bağlantıyı daha ayrıntılı olarak incelemek için daha fazla çalışmanın yapılması gerektiğini belirttiler.
