Yaşlanma, herkes için kaçınılmaz bir süreçtir. Aşağıdakiler dahil olmak üzere birkaç faktör yaşlanma süreci üzerinde etkili olmaktadır:
– Çevre kirliliği dahil kimyasallara maruz kalma
– Genetik
– Yetersiz uyku
– Stres yönetimindeki başarısızlık
– Yetersiz fiziksel aktivite
– Yediklerimiz ve içtiklerimiz
– Sigara kullanımı
Yaşlandıkça, bağışıklık sistemi enfeksiyonlarla savaşırken doğal olarak kronik iltihaplanmaya yatkınlık da artar. Bununla birlikte, aşırı ve tekrarlayan iltihaplanma, bağışıklık sisteminin hastalıklarla savaşma yeteneğini olumsuz etkiler ve hücrelerin erken yaşlanmasına neden olur.
Beslenme-Yaşlanma İlişkisi
Yiyecek ve içecek tercihleri yaşlanma sürecinde rol oynar. Şekerli veya sağlıksız yağ içeriği yüksek gıdalar gibi düşük besin değerine sahip yiyecekleri aşırı tüketmek iltihaplanmayı hızlandırır. Aksine, anti-enflamatuar özelliklere sahip yiyecekler tüketmek, bağışıklık sisteminin hastalıklarla savaşmasına ve hastalık riskinin azalmasına yardımcı olur.
Ayrıca, yeterli protein yemek kas kütlesinin korunmasını sağlar. Yaşlandıkça kasların kaybedilmesi dayanıklılığı azaltır, düşme ve kırık riskini ise arttırır.
Yaşlanma Sürecin Hızlandıran Yiyecekler
Beyaz Ekmek, Beyaz Unlu Mamuller
Beyaz undan yapılan ekmek ve diğer ürünler rafine karbonhidrat bakımından zengindir. Bu gıdalar, kan şekeri seviyesinin yükselmesine ve vücutta iltihaplanmaya neden olmaktadır. Ayrıca, hiç lif içermedikleri için ya da çok az lif içerdiklerinden birkaç saat sonra aç hissedilir.
Lifli besinler kan şekerinin kontrol altında tutulmasına yardımcı olur, bağırsaklardaki faydalı bakterileri besler ve daha uzun süre tokluk sağlar. Bu nedenle beyaz un yerine tam tahıldan yapılan ekmekler ve diğer unlu mamuller tercih edilmelidir.
İşlenmiş Etler
Salam, sosis ve sucuk gibi işlenmiş etler yaşlanmayı hızlandırabilir çünkü doymuş yağ, sodyum ve sodyum nitrat gibi sağlığı bozabilecek katkı maddeleri içerir.
İşlenmiş etlerin tüketiminin yaşlanmayı hızlandırdığını gösteren bilimsel çalışmalar mevcuttur. İşlenmiş etler aynı zamanda yüksek kalorileri nedeniyle kilo aldırabilir ve obeziteye yol açabilir.
İşlenmiş etler yerine omega-3 gibi sağlıklı yağlar içeren balıklar ve yağsız kırmızı ve beyaz etler tercih edilebilir.
Kızartmalar
Kızartma işlemi yiyecekleri lezzetli hale getirir ve onlardan uzak durmak neredeyse imkansızdır. Fakat yağda, yüksek sıcaklıklarda kızartıldıkları için yaşlanma ve hastalıkla ilişkili olan serbest radikalleri serbest bırakırlar.
Ayrıca, kalorileri yüksektir, bu da kilo almayı kolaylaştırır. Şişmanlık nedeniyle diyabet ve kanser dahil diğer hastalıklar için risk artar. Kızartmalar yağ ve tuz bakımından zengindir ve bunlar kalp hastalıkları için risk faktörleridir.
Sebze ve etlerinizi kızarmak yerine fırında pişirerek lezzetli ve sağlıklı bir şekilde beslenebilirsiniz.
Alkollü İçecekler
Fazla alkol tüketimi yaşlanmayla ilişkili çeşitli sağlık sorunların gelişmesi riskini arttırır. Karaciğer sağlığını bozabilir, kanser, kalp hastalıkları, yüksek tansiyon ve hafıza sorunları görülme olasılığını yükseltir. Alkol tüketimi dikkati azaltır ve kaza riskini de arttırır.
Alkollü içecekleri hiç tüketmemek en iyisidir fakat içmek istiyorsanız alkol oranı düşük olanları tercih edebilirsiniz ve tüketiminizi daha seyrek ve az miktarlarda yapabilirsiniz.
Şekerli ve Gazlı İçecekler
Gazlı içecekler genellikle şeker bakımından yüksektir ve bu da kan şekeri düzeylerini yükseltir. Kan şeker düzeylerinin yüksek olması zaman içinde diyabete kapı açar. Şekerli içeceklerin yaşlanmayı hızlandırabileceğini gösteren bilimsel araştırmalar da bulunmaktadır.
Örneğin, teneke kutularda satılan gazlı içeceklerde ortalama 40 gram şeker bulunur. Günlük şeker alım üst sınırının 50 gram olduğu düşünüldüğünde ne kadar yüksek şeker içerdikleri ortaya çıkmaktadır. Üstelik bu şekerli ve gazlı içeceklerin besin değeri yok denecek kadar azdır.
Şekerli gazlı içecekler yerine sağlıklı içecekler tercih edilmelidir. Su ideal içecektir, şekersiz ya da çok az şekerli olarak çay ve kahve içilebilir. Ayran yine sağlıklı içecekler arasındadır. Sebze suları ve az miktarda olmak koşuluyla taze meyve suları da sağlıklı içecekler arasında yer alır.
Sonuç ve Değerlendirme
Yaşlanmayı hızlandıran ve yukarıda sıralanan sağlıksız yiyeceklerden kaçınmak özellikle de onlara düşkünseniz zor olabilir. Korkmayın, onlardan arasıra yemeniz bir felaket olmayacaktır. Örneğin, çok sevdiğiniz şey sucuksa, pazar günleri az miktarda olmak koşuluyla yemenizde büyük bir sorun yoktur. Ne yememeniz gerektiğine yoğunlaşarak kendinizi strese sokmak yerine sağlığınızı korumak için neleri yemenizin iyi olacağına odaklanmanız daha doğru bir bakış açısı olacaktır.
