Geçirgen ya da sızdıran bağırsak sendromu sindirim sistemini etkileyen ve birçok hastalıkla ilişkilendirilen önemli bir sağlık sorunudur. Ancak konuyla ilgili bilimsel veriler hala çok yetersiz olduğu için hakkındaki tartışmalar sürüp gitmektedir.
Sindirim sisteminin en önemli parçası olan bağırsaklar, katı ve sıvı besinleri parçalar ve bunları emerek vücudun kullanabileceği formlara dönüştür. Vücudun yararlanabileceklerini kan dolaşımına aktarırken besinlerde bulunan zararlı maddelerin kan dolaşımına girmesine engel olur.
Bağırsaklardaki sıkı kavşaklar sindirilen katı ve sıvı gıdaların kan dolaşımına girmesine izin verir. Bu sıkı kavşaklar sadece sindirilmiş besinlerin geçişini sağlayacak ölçüde esnektir. Bağırsak duvarında bulunan bu sıkı kavşaklar olması gerektiğinden daha gevşek olduğunda geçirgen bağırsak sendromu oluşur.
Geçirgen bağırsak sendromunda sadece vitaminler, mineraller ve diğer besin öğelerinin geçmesi gereken bu sıkı kavşaklardan artık zararlı bakteriler, toksinler ve vücuda zarar verebilecek olan sindirimi tamamlanmamış gıda parçacıkları geçebilmektedir. Bu durumun vücutta enflamasyonu tetiklediği ve bağışıklık reaksiyonunu uyardığı düşünülmektedir. Ancak bilimsel kanıtların yetersizliği nedeniyle doktorlar tarafından ciddi bir sağlık sorunu olarak hala kabul edilmemektedir. Öte taraftan alternatif tıpta, otoimmun hastalıklar, migren, gıda duyarlılıkları, otizm, cilt problemleri ve kronik yorgunluk da dahil olmak üzere pek çok sağlık sorununun nedeni olarak gösterilmektedir.
Geçirgen Bağırsak Sendromu Nedenleri
Geçirgen bağırsak sendromunun nedenleri hala tam olarak bilinmemektedir. Buna karşın çölyak ve tip1 diyabet gibi hastalıklara eşlik eden bir sağlık sorunu olduğu açıkça bilinmektedir.
Zonulin, bağırsaklardaki bu sıkı kavşakları düzenleyen bir proteindir. Araştırmalara göre bu proteinin yüksek düzeylerde bulunması bu kavşakları gevşetmekte ve geçirgen bağırsak sendromunun ortaya çıkmasına neden olmaktadır.
Bakteriler ve glutenin zonulin düzeyini arttırdığına ilişkin veriler bulunmaktadır. Çölyak hastalarında gluten bağırsak geçirgenliğini arttırmaktadır. Ancak çölyak hasatası olmayan gluten duyarlılığı üzerine yapılan çalışmalarda elde edilen sonuçlar karışıktır. Test tüplerinde yapılan çalışmalar glutenin bağırsak geçirgenliğini arttırdığını bulsa insan bazlı çalışmalarda aynı sonuçlar elde edilememiştir.
Bağırsak disbiyozu olarak tanımlanan ve bağırsaklardaki sağlıklı bakterilerin sayısının azalması sonucunda ortaya çıksan sağlık sorununda da bağırsak geçirgenliğinin arttığı düşünülmektedir.
Geçirgen Bağırsak Sendromu Tedavisi ve Beslenme
Resmen bir tıbbi hastalık kategorisinde olmadığı için önerilen bir ilaç tedavisi de yoktur. Yine de sindirim sisteminizi sağlıklı tutmak için yapabileceğiniz pek çok şey bulunmaktadır.
Öncelikle bağırsaklardaki yararlı bakteri sayısını arttırıp zararlı bakterileri dengelemek için beslenmenize dikkat edebilirsiniz. Yararlı bağırsak bakterilerinin sayıca azalması ve zararlı bakterilerin bağırsakları istilası sonucunda kronik enflamasyon, kanserler, tip2 diyabet ve kalp hastalıkları da dahil olmak üzere pek çok hastalığa davetiye çıkartırsınız.
Beslenmenize şunlara dikkat ederek bağırsak sağlığınızı iyileştirebilirsiniz:
Bunları tüketebilirsiniz;
Bağırsak florasını düzenlemek için sebze ve meyve tüketmelisiniz. Bunların içeriğinde bulunan çözünür lifler yararlı bakterilerin beslenmesine yardımcı olur. Aynı şekilde turşu, salamura gibi fermente ürünler, yoğurt, kefir ve ayran bağırsak sağlığına iyi gelecektir.
Bunlardan uzak durmalısınız;
Buğday içeren ürünler, gluten içeren diğer tahıllar, işlenmiş etler, pastahane ürünleri, hazır krakerler, bisküviler ve kekler, süt, peynir ve dondurma, rafine yağlar, yapay tatlandırıcılar, hazır soslar, alkollü, gazlı ve diğer şekerli içecekler.
Bağırsak Sağlığını İyileştirmenin Diğer Yolları
Bağırsak sağlığının iyileştirilmesinde beslenme ana unsurdur ancak yapabileceğiniz başka bazı şeyler de vardır.
Probiyotik takviyeleri kullanın: Bu takviyeler fermente gıdalarda doğal olarak bulunan yararlı bakterileri içerirler. Beslenmenizde yeterince probiyotik alamıyorsanız takviyelerle bu açığı kapatabilirsiniz.
Stresi azaltın: Kronik stres faydalı bağırsak bakterilerine zarar verir. Meditasyon ve yoga gibi aktiviteler stresinizi azaltmaya yardımcı olabilir.
Sigaradan uzak durun: Sigara dumanı bağırsak sağlığınızı olumsuz etkiler, sindirim sisteminde iltihaplanmayı arttırabilir. Sigarayı bırakmak bağırsaklardaki yararlı bakterilerin sayısını arttırmaya ve zararlı bakterilerin sayısını azaltmaya yardımcı olabilir.
Uyku: Uyku azlığı sağlıklı bağırsak bakterilerinin sayıca azalmasına neden olabilir ve bağısak geçirgenliğini arttırabilir.
Alkolden uzak durun: Bilimsel verilere göre aşırı alkol tüketimi belirli proteinlerle etkileşime neden olarak bağırsak geçirgenliğini arttırabilir.
