Son zamanlarda anokersiya sorunu ile karşı karşıya kalan kişilerin sayısında artış olduğunu hem görüyor hem de duyuyorum. Bu kaygı verici duruma karşı özellikle genç kızları ve onların ailelerini uyarmak adına bu konuyu bir kez daha ele almam gerektiğini düşünüyorum.
Anoreksiya gibi yeme bozukluklarının görülme sıklığı, fazla kilolardan kurtulup yaza ince bir vücutla girme hayali ile katı diyetlerin uygulandığı bahar aylarında artmaktadır. Sosyal, psikolojik ve genetik nedenler iç içe geçerek hastalığın oluşumuna zemin hazırlamaktadır. Bilinçsizce önerilen diyetler ise kişileri hastalığın pençesine düşürmektedir.
Mankenler gibi ince bir bedene sahip olma isteği ve bu isteğin psikolojik açıdan saplantı haline gelmesi beslenmedeki alışkanlıklarda değişikliğe neden olmaktadır. Anoreksiya nervozalı kişiler vücudu üzerindeki kontrolü kaybetme konusunda derin kaygı taşırlar. Kişi, bir süre sonra artık çok zayıf olsa bile kilolu olduğunu düşünmeye başlar. Kendileri sorunun ya farkında değildir ya da inkâr ederler. Ancak yetersiz beslenmeye bağlı gelişen fiziksel ve ruhsal sorunlar en kısa sürede tedaviyi gerektirir. Bu noktada ailelere büyük sorumluluk düşmektedir.
Eğer çocuğunuzda aşağıdaki belirtiler varsa onu en kısa zamanda bir kliniğe götürmeniz gerekmektedir.
-Boy ve yaşının gerektirdiği normal kilodan %15 ve daha fazla zayıf olması.
-Zayıf olmasına rağmen çok düşük kalorili diyet yapma. Kilo aldırıcı (yağ ve karbonhidratlar vs.) yiyecekleri tamamen reddetme.
-Yiyecek etiketlerinde kalori miktarlarını takıntılı bir şekilde okuma.
-Yemek yediği konusunda yalanlar söyleme. Yedikten sonra kusma, yiyeceği, saklama, atma. Yemekten kaçmak için bahaneler uydurma.
-Bazen tıkınırcasına yeme ve sonrasında kusma.
-Aşırı egzersiz yapma. Kalori yakan egzersizlere yorgunluk,hastalık ya da hava koşullarının elverişsizliğine bakmaksızın devam etme.Özellikle “kötü” bir şeyler yedikten sonra egzersizle onu atma isteği.
-Kilosundan şikâyet etme, zayıf olduğunu inkâr etme, kilosu az olmasına karşın kendisini şişman hissetme.
-Kilo vermeyi kolaylaştırıcı laksatif ve diüretik etkili ilaçların kullanımı.
-Ayna karşısında kilo alıp almadığını sıklıkla takip etme veçok sık tartılma.
-Adetten kesilme, aşırı yorgunluk, üşüme, kuru,sertleşmiş ve soluk cilt, saçlarda incelme, kırılma ve dökülmeler, kabızlık/ishal ve karın ağrıları, uykusuzluk,baş dönmesi ve baş ağrıları, vücut ve yüzde tüylenme, mide asiti salgısı sebebiyle diş sağlığı problemleri.
Anoreksiya, tedavisi zaman gerektiren ve birkaç disiplinin bir arada tedaviyi yönetmesi ile sağlıklı sonucun alınabileceği bir hastalıktır. Psikolog/psikiyatrist, medikal izlemden sorumlu doktor,diyetisyen, sosyal hizmet uzmanı ve hemşire tedavi sürecinde etkin rol olmalıdır. Amaç, kişinin kilo almasını sağlamak, sağlıklı yeme alışkanlıklarını geri kazandırmak ile vücut ve kilo alımına ilişkin var olan yanlış yargıların düzeltilmesini sağlamaktır.
Dyt. Ayşegül Bahar
Beslenme & Diyet Uzmanı
