Tv izlemek,bilgisayar/internet kullanmak, video oyunları oynamak, araba kullanmak ve iş yerinde oturmak gibi sedanter davranışların toplam süresinin uzunluğu ile kilolarınız arasında doğrusal bir ilişki bulunmaktadır. Bu sebeple kilo verme hedeflerinize ulaşmak istiyorsanız bu süreyi kısaltmanız gerekmektedir.
Bu sedanter davranışlar arasında üzerinde en uzun zamandır ve en yoğun olarak çalışılan tv izleme süresi ile obezite ilişkisidir.Yaklaşık 25 yıldır çalışılan bu konuda elde edilen verilere göre gerek çocuklarda gerekse yetişkinlerde tv izleme süresi uzadıkça obezite riski artmaktadır ve günde en fazla 2 saat tv izlenmesi önerilmektedir.
ABD’de yapılmış 50.000’den fazla orta yaşlı kadının 6 yıl boyunca incelendiği çalışmada gün içinde televizyon karşısında geçirilen her iki saatlik artışın obez olma riskini %23,diyabet gelişme riskinin ise %14 arttırdığı görülmüştür. Daha güncel bir çalışmada yukarıdaki araştırma da dahil olmak üzere konuyla ilgili 7 araştırma değerlendirilmiş ve TV karşısında geçirilen her 2 saat için diyabet riskinin %20, kalp hastalıkları riskinin %15 ve erken ölüm riskinin %13 arttığı belirlenmiştir.
Çocuklar üzerinde yapılan çalışmalarda da tv izleme süresinin kısalması ile vücut kitle indeksinde (VKİ) iyileşme arasında paralel bir ilişki olduğu ortaya konmuştur.
TV izlemenin obeziteyi tetikleyici 3 özelliği bulunuyor. Birincisi fiziksel aktivitenin yerine geçiyor, ikincisi TV izlerken sağlıksız atıştırmalıklar ile karın doyuruluyor ve üçüncü olarak uyku süresini etkiliyor. Bunlarla birlikte Tv’lerde gösterilen sağlıksız yiyecekler reklamları da beslenme davranışları üzerinde olumsuz etkiye neden oluyor.
İnternet/bilgisayar kullanımı ile ilgili çok detaylı ve somut çıktıları olan veriler bulunmamakla birlikte tıpkı Tv izleme gibi ekran başında yapılan bir eylem ve şişmanlama üzerinde benzer etkilerinin olması kuvvetli olasılıktır.
İş yerinde oturularak geçirilen sürenin ve araba kullanmanın da kilo alma eğilimi üzerinde pozitif etkisi vardır. İşyerinde oturularak geçirilen sürenin uzunluğunun şişmanlama,kronik hastalıklar ve erken ölüm riskini arttırdığını gösteren araştırmalar bulunmaktadır. Çin’de 8 yıllık süreyi kapsayan bir çalışmaya göre de araba sahibi olan erkekler olmayanlara göre fazladan 2 kilo almışlardır.
Fiziksel olarak aktif olmanın ve sedander davranışları azaltmanın kilo kontrolü üzerindeki etkisi büyüktür. Oturarak geçirdiğiniz zamanları kısaltmak için daha az tv izlemeli ve daha az bilgisayar başında vakit geçirmelisiniz. İş yerinize arabanızla gitmek yerine eğer mümkünse yürüyerek, bisikletle ya da en azından toplu taşıma vasıtalarıyla gitmeyi düşünmelisiniz. Video oyunları yerine çocuklarınızı parklarda oynatın, yürüyüşler yapın. İş yerinizde masanızdan saat başı kalkıp 5dakika vücut egzersizleri yapın. Oturmayın, canlanın. Uzun, sağlıklı ve fit yaşayın.
Dyt. Ayşegül Bahar
Beslenme & Diyet Uzmanı
