Tiroid bezinin normalden çok çalışarak tiroid üretmesi ve kanda çok fazla tiroid bulunması durumuna hipertiroidi denir. Halk arasında zehirli guatr olarak da adlandırılır. Hipertiroidinin belirtileri arasında istenmeyen kilo kaybı, terleme, kaygı, sık bağırsak hareketleri, uyumada zorluk ve kas zayıflığı bulunmaktadır. Hipertiroidi kadınlarda erkeklere göre daha sık rastlanmaktadır.
Beslenme ve hipertiroidi ilişkisi nasıldır?
Beslenme ile hipertiroidi düzeltmek mümkün olmamakla birlikte bazı yiyecekleri tüketmek altta yatan durumu yönetmeye yardımcı olabilmektedir. Beslenme hem tiroid hormonlarının üretimini hem de tiroidin işlevini etkileyebilir.
Aşağıda yer alan besin ögeleri hipertiroidizm üzerinde etkiye sahiptir:
-Tiroid bezi tiroid hormonunu üretmek için iyot kullanmaktadır. Beslenmede çok fazla iyot bulundurmak tiroid hormonunun üretimini arttırabilir.
– Kalsiyum ve D vitamini hipertiroidi hastalarında hayati öneme sahiptir çünkü hipertiroidi kemik ve mineral yoğunluğunda sorunlara neden olabilir.
– Kafein içeren yiyecek ve içecekler belirtilerin artmasına neden olabilir.
Hipertiroidi hastaları için beslenme önerileri
Aşağıdaki besinler hipertiroidi durumunda faydalı olabilmektedir.
-Düşük iyotlu besinler:
Beslenmenizde iyot miktarı düşük olan şu gıdalara yer vermelisiniz: iyotsuz tuz, sebzeler ve meyveler, baharatlar ve otlar, yumurta akı, tuzlanmamış yağlı tohumlar(ceviz, badem, fındık vs.), az olmak koşuluyla et, tavuk ya da balık. İçecek olarak çay, limonata, maden suyu…
-Bazı sebzeler daha iyidir:
Bazı sebzeler tiroid hormonu üretimini ve tiroid tarafından iyot alımını azaltan bileşikler içerirler. Bu iki özelliği ile bu sebzeler hipertiroidi hastalarına iyi gelir. Turpgiller ailesine mensup lahana, karar lahana, brüksel lahanası, karnabahar, roka, tere, hardal ve brokoli hipertiroidi için faydaları sebzelerdir.
Bunan aksine tiroid foksiyonlarını azaltan hipotiroid durumunda bu sebzelerden fazlaca tüketilmemesi önerilir.
-Selenyum içeren gıdalar:
Selenyum minerali, tiroid hormonlarının metabolizması için vücudun ihtiyaç duyduğu bir besin ögesidir. Araştırmalara göre selenyum bazı hipertiroidi belirtilerinin iyileştirilmesine yardımcıdır.
Tiroid ilaçlarının yanı sıra selenyum takviyesi kullananlar sadece ilaç kullananlara göre normal tiroid düzeylerine daha hızlı bir şekilde ulaşmaktadır.
Selenyum yönünden zengin besinler arasında şunlar bulunmaktadır: Brezilya cevizi, et, tavuk, balık, yumurta, kuru baklagiller, pirinç, yulaf ezmesi.
-Demr içeren gıdalar:
Demir, tiroid sağlığı da dahil olmak üzere vücudun normal bir şekilde çalışmasında önemli roller oynayan bir mineraldir. Araştırmalara göre düşük demir düzeyleri ile hipertiroidi arasında bağlantı bulunmaktadır.
Kuru üzüm, et, tavuk ve balık, kuru baklagiller ve bitter çikolata demir açısından en zengin besinler arasındadır.
-Kalsiyum ve D vitamini içeren besinler:
Kemik erimesine neden olan osteoporoz ile hipertiroidi arasında da bağlantı olduğuna dair veriler bulunmaktadır.
Süt ve süt ürünleri ile koyu yeşil yapraklı sebzeler kalsiyum yönünden zengin gıdalardır.
Hipertiroidi hastalarının çoğunda D vitamini eksikliğine rastlanır. En iyi D vitamini kaynağı güneşlenmektir. Ancak güneşin cilt kanserlerini tetikleyeceği de unutulmadan sabah veya akşamüzeri kısa süreli güneşlenmek uygundur.
D vitaminini beslenme yoluyla almak oldukça zor olsa da somon ve ton gibi derin su balıklarıyla D vitamini ile güçlendirilmiş bazı gıdalar beslenmeye dahil edilmelidir.
Uzak durulması gereken gıdalar
Hipertiroidizmi olan kişilerin aşağıdaki gıdalardan uzak durması önerilir.
– İyotlu tuz ve iyot açısından zengin olan diğer gıdalar
– Soya ve soya içeren gıdalar
– Buğday, arpa, yulaf ve çavdar gibi gluten içeren besinler
– Kafein; çarpıntı, uykusuzluk ve kaygı gibi hipertiroidi belirtilerini kötüleştirebilir. Kahve, siyah çay, enerji içecekleri ve çikolata sınırlandırılmalıdır.
