Hipoglisemi baş ağrısı, bazen bayılmaya varan halsizlik ve yüksek kaygı düzeyine neden olan önemli bir sağlık sorunudur. Hipoglisemisi olan kişiler beslenmelerine dikkat ederek belirtilerin ortaya çıkmasını önleyebilir ya da bu belirtileri hafifletebilir. Bu yazıda, hipoglisemi hastalarında beslenme önerileriyle hastalığın nasıl yönetilebileceğine dair ipuçları yer almaktadır.
Hipoglisemi nedir?
Kan şekerinin düzenli bir şekilde, olması gerekenden daha düşük seyretmesi durumuna hipoglisemi denir. Hipoglisemi, genellikle diyabet hastalarında görülen bir durum olsa da diyabeti olmayan kişilerde de görülebilir.
Hipogliseminin diğer başlıca nedenleri arasında hormonal yetersizlikler, bazı önemli hastalıklar (böbrek, karaciğer yetmezliği) ve aşırı alkol tüketimi sayılmaktadır. Ağır iş temposu ve yoğun egzersizler de hipoglisemiye neden olabilmektedir. Kadınlarda gebelik sonrasında, emzirme ve adet döneminde düşük kan şekerine rastlanmaktadır.
Yemekten 4 saat sonra düşen kan şekeri, reaktif hipoglisemi olarak tanımlanır. Bunun nedeni yeme sonrasında üretilen aşırı insülindir.
Hipoglisemi belirtileri nelerdir?
En yaygın belirtiler şunlardır:
-Baş ağrısı
-Zihinsel karışıklık, dalgınlık
-İç titremesi ve ellerde titreme
-Halsiz, güçsüz hissetme
-Kalp çarpıntısı
-Ani gelen soğuk terlemeler
-Solgun ten
-Bulanık görme
-Kaygı ve sinirlilik
-Daha kolay ağlamak
-Sebepsiz açlık hissetme, şekerli gıdalara aşırı eğilim
Kahvaltı:
Hipoglisemi sorunu olan kişilerin uyandıktan kısa süre sonra kahvaltı yapması önerilir. Çünkü gece süresinde düşen kan şekerinin düzeyinin yükseltilmesi gerekir. Aşağıda önerilen kahvaltılar kan şekerinin düzenlenmesine yardımcı olacaktır.
-Haşlanmış yumurta, tam tahıllı tost, bir küçük kase karışık meyve salatası ya da
-Sebzeli ve peynirli omlet ve yanında tam tahıllı bir dilim ekmek ya da
-Yulaf ezmesi ve dutsu meyvelerle hazırlanmış, tarçın eklenmiş bir kase yoğurt
Tarçın kan şekerini düşürmeye yardımcı olabilir. Bu nedenler kahvaltılarınıza tarçın eklemeniz uygundur. Meyve suları ve özellikle şeker eklenmiş meyve sularından kesinlikle uzak durulmalı. Şekersiz çay, kahve ya da süt kahvaltının yanında içecek olarak tercih edilebilir.
Yulaflı Yeşil Omlet: (2 kişilik) Kahvaltı için idealdir.
Malzemeler:
2 yumurta,
1 çorba kaşığı yulaf ezmesi,
Beyaz peynir 60 gr,
1-2 dal maydanoz ince doğranmış,
1-2 dal dereotu ince doğranmış,
1 çorba kaşığı zeytinyağı
Yapılışı:
Bütün malzemeler 1 kap içerisinde çırpılır. Zeytinyağı ile kapağı kapalı olan tavada arkalı önlü pişirilir.
Öğle yemeği:
Öğle yemeği protein, sağlıklı yağlar ve kompleks karbonhidratlar içerecek şekilde olmalıdır. Böylelikle enerji salınımı yavaş ve kontrollü bir şekilde gerçekleşir. Hipoglisemi için bazı uygun öğle yemeği örnekleri şunlardır:
-Izgara tavuk ya da balık, salata ve bir dilim tam tahıllı ekmek yanında ayran ya da su
-Ton balıklı ya da tavuklu sandviç (sebzeler içeren) yanında ayran ya da su
-Peynir ya da haşlanmış bakliyatlar içeren mevsim salata yanında bir dilim tam tahıllı ekmek ve su
Hipoglisemi sorunu olan kişilerin gıdaların Glisemik İndeks (GI) değerleri (kan şekerini yükseltme kapasitesi) hakkında bilgi sahibi olmasında fayda vardır. Çünkü bazı sağlıklı görünen gıdaların glisemik indeks değeri yüksek olabilmektedir. Ya da bunun tam tersi de söz konusudur.
Örneğin pek çok patates türünün glisemik indeksi yüksektir fakat tatlı patates diğer patates türlerinden farklı olarak bu kategoride değildir. Böylelikle besin değeri yüksek olan patatesin doğru türü tercih edilerek daha besleyici bir öğün hazırlanabilir.
Akşam yemeği:
Akşam yemeği olabildiğince hafit tutulmalıdır, içeriği protein ve kompleks karbonhidratlardan zengin olmalıdır.
Sebzeli balık buğulama, sebzeli tavuk ya da bakliyat yemeği doğru bir ana yemek tercihi olabilir. Bunun yanına uygunsa bir kase yoğurt ya da cacık, tam tahıllı bir dilim ekmek ve su ile öğün tamamlanabilir.
Ara öğünler:
Hipoglisemi hastalarının kan şekeri dengesini korumak için bir ya da birkaç ara öğün tüketmesi önerilir. Fakat bu ara öğünlerin vitamin, mineral ve diğer besin ögeleri yönünden zengin, küçük porsiyonlarda ve besleyici olması gerekmektedir. Kendinizi ne kadar aç hissettiğinize göre aşağıdaki önerilerden biri tüketilebilir.
İkindide;
Bir küçük kase kinoa kısırı ve yanında bir bardak ayran,
Bir elma ya da 2-3 kuru kayısı ya da 3-4 kuru erik yanında 1-2 ceviz, 8-10 badem ya da fındık (kavrulmamış)
Bir kase taze meyveli yoğurt (dutsu meyveler şeker düzeyi daha düşük meyvelerdir)
Kinoa Kısırı
Malzemeler:
½ demet maydanoz,
4 tane taze soğan,
1 su bardağı haşlanmış kinoa (rengi önemli değil)
2 çorba kaşığı zeytinyağı,
1 limon,
Nar ekşisi
1-2 dal taze fesleğen,
Yapılışı:
Maydanozlar çok ince doğranır, soğan ve fesleğen küçük doğranıp üzerine eklenir, haşlanmış kinoa da eklenir. Zeytinyağı ve baharatları da ekleyerek karıştırabilirsiniz.
Gece yatmadan önce;
Bir bardak ılık süt ya da bir orta boy taze meyve.
