Kakule, hem yemeklerde hem de şifalı özellikleri ile geleneksel tıpta yüzyıllardır kullanılan bir bitkidir. Özellikle Arap mutfakları başta olmak üzere Ortadoğu ve Asya coğrafyasında yaygın olarak tüketilmektedir. Son yıllarda lezzet verici özelliği ve sağlığa faydaları nedeniyle dünya genelinde kullanımı artmıştır. Kakule tohumları ve kabukları tatlılardan et yemeklerine kadar kullanılmakta, çay ve kahve gibi içeceklere aroma vermesi için eklenmektedir.
Bilimsel çalışmalarda kakulenin antiinflamatuar ve antibakteriyel özellikler taşıyan fitokimyasallar içerdiği belirlenmiştir. Kakulenin insan sağlığı açısından olası faydaları arasında şunlar bulunmaktadır:
Antimikrobiyal:
Kakule tohumlarından elde edilen yağların bazı bakteri ve mantarları öldürücü özellikte olduğu araştırmalarda gösterilmiştir. Kakulenin bunu bakterilerin hücre zarlarına zarar vererek yaptığı belirlenmiştir.
Kakule esansiyel yağının laboratuvar ortamında hemen hemen tüm mikroorganizmalara karşı mikrobiyal aktivite gösterdiği ve bu özelliği ile mikrobiyal ilaçların bir bileşeni olarak değerlendirilebileceği sonucuna varılmıştır.
Bu amaçla kakule yağı kullanmayı düşünenlerin mutlaka doktoruna danışması gerekmektedir çünkü kakule yağı bazı ilaçlarla etkileşime girebilmektedir.
Metabolik sendrom ve diyabet:
Metabolik sendrom; kalp hastalığı ve diyabete yol açan bir sağlık durumudur. Metabolik sendrom yaşayan kişilerde beraberinde şu sağlık sorunları görülebilir: Şişmanlık, yüksek kolesterol, trigliserit, tansiyon ve kan şekeri, düşük düzeyde iyi kolesterol.
Deney hayvanları üzerinde yapılan bir çalışmada hayvanlara yüksek karbonhidrat ve yağ içeren bir diyet uygulanmış, hayvanlar iki gruba ayrılarak bir gruba ek olarak kakule tozu verilmiştir. Kakule tozu verilen hayvanların çalışma sonucunda daha düşük kilolu ve daha iyi kolesterol düzeylerine sahip oldukları belirlenmiştir.
Bir başka çalışmada kakule kullanımının iltihaplanmaya neden olan biyobelirteçlerde iyileşme sağladığı ortaya konmuştur. Başka bir araştırmada ise tip diyabet hastası 80 kişi iki gruba ayrılmış ve bir gruba ek olarak yeşil kakule verilmiştir. Kakule verilen kişiler 10 haftanın sonunda insülin düzeyleri de dahil olmak üzere bir dizi sağlık yararları görmüştür.
Kalp sağlığı:
Hayvanlar üzerinde yapılan deneylerde kakule tüketiminin kalp sağlığını iyileştirdiği sonucuna varılmıştır. Bu çalışmalarda kakulenin kalp krizlerine karşı koruyucu olabileceği belirlenmiştir. Kakulenin antioksidan aktivitesinin kalp fonksiyonlarını iyileştirmeye yardımcı olabileceği ileri sürülmektedir.
Kakulenin yine hayvanlar üzerinde yapılan çalışmalarda kolesterol ve trigliserit düşürücü etkisi ortaya konmuştur.
Tüm bu çalışmalara rağmen kakulenin insanlarda kalp sağlığına faydalı olup olmadığına dair somut kanıtlar yoktur. Hayvan deneylerinin yanı sıra insanlar üzerindeki çalışmalar yapılarak kakulenin kalp sağlığına faydalı olup olmadığı belirlenmelidir.
Ağız sağlığı:
Pek çok insan nane ve tarçının ağız kokusunu giderici etkilerini bilir ancak kakule bu konuda en az onlar kadar başarılıdır.
Kakulenin ağız kokusu giderici özelliği sadece aromasından kaynaklanmaz. Aynı zamanda ağız kokusunun, diç çürümelerinin ve diş eti hastalıklarının nedeni olan ağızdaki bakterilerle savaşarak da bunu sağlar.
Karaciğer sağlığı:
Geleneksel tıpta karaciğerin detoksifikasyonu için kakule yüzyıllardır kullanılmaktadır. Kakule karaciğerden bazı toksinlerin atılmasına yardımcı olabilir.
Alkol dışı karaciğer yağlanması olan obez bireyler üzerinde yürütülen bir çalışmada kakule takviyelerinin karaciğer sağlık bgöstergelerinde iyileşme sağladığı belirlenmiştir.
Hayvanlar üzerinde yapılan bir araştırmada da kakule takviyesi alan hayvanların daha düşük karaciğer stresine sahip oldukları ortaya konmuştur.
Kanser önleyici özellikler:
Kakule, kanser gibi hastalıklarla mücadele edebilecek doğal fitokimyasal bileşikler içermektedir. Kanser tedavilerinin yerini alamasa da beslenmeye eklenmesinden bazı faydalar sağlanabilir.
Fareler üzerindeki bir çalışmada 15 gün kakule takviyesi verilmesi sonucunda deri tümörlerinin boyutlarında küçülme olduğu belirlenmiştir.
Ülser önleme:
Yakın akrabası zencefil gibi kakule de sindirim sistemi sorunlarına iyi gelebilir. Bazı kişiler mide yatıştırıcı olarak çaylarına kakule eklerler. Kakule, mideyi ülserden korumaya da yardımcı olabilir.
Fareler üzerinde yapılan bir çalışmada yüksek doz aspirin verilerek farelerde mide ülseri oluşturulmuştur. Sonrasında bazı farelere kakule takviyesi verilmiştir. Kakule takviyesi verilen farelerin diğerlerine göre daha az ve daha küçük ülsere sahip oldukları görülmüştür.
