Keto gribi, ketojenik diyete başlayan kişilerin yaşayabilecekleri bir dizi sağlık sorunlarını ifade eder. Bu sağlık sorunları gripte görülen belirtilere benzer, genellikle birkaç gün ya da hafta sürer ve hafif seyreder.
Keto gribinin belirtileri arasında mide bulantısı, kusma, baş ağrısı ve halsizlik bulunmaktadır.
Bu belirtiler vücudun daha az karbonhidrat ile çalışmaya devam etmeyi öğrenmesi sürecinde yani ketoz durumuna girmesiyle ortaya çıkar. Belirtiler; enerji kaynakları, insülin ve mineral düzeylerindeki geçici dengesizlikten kaynaklanır.
Keto gribi neden olur?
Karbonhidratlar vücudun ana enerji kaynaklarıdır. Normal bir beslenmede günlük 200-300 gram karbonhidrat tüketilir. Ketojenik diyet uygulamasında ise günlük karbonhidrat alımı en fazla 50 gram ile sınırlandırılır.
Vücut enerji için yeterli karbonhidrat bulamadığında karaciğer, depolarını kullanarak glikoz üretmeye başlar. Bu sürece glikojenez denir.
Bir süre sonra karaciğer vücudun ihtiyaç duyduğu miktarda glikoz üretemez.
Vücut daha sonra duyduğu enerji gereksinimini karşılamak için ketojenez sürecine girer. Bu süreçte yağ asitleri parçalanarak keton cisimcikleri ortaya çıkar ve vücut artık keton cisimciklerini enerji kaynağı olarak kullanmaya başlar. Buna vücudun ketoz durumuna girmesi denir.
Beslenme uzmanlarının yaygın görüşü vücudun ketoz durumuna girmesinin sakıncalı olmadığı yönündedir. Ancak bu süreçte bazı belirtiler ortaya çıkabilmektedir.
Karbonhidrat eksikliği kan dolaşımındaki insülin miktarının azalmasına neden olur ve sonuç olarak idrarla atılan sodyum potasyum ve su miktarında artış yaşanır.
İnsülin ayrıca glikozun beyne taşınmasında rol oynar. Keto diyette beynin enerji için keton kullanmaya başlaması biraz zaman alacak ve vücut beyin ihtiyaç duyduğu enerjiyi kısa bir süre için karşılamakta güçlük çekecektir. Bu durum kan şekeri normal düzeylerine dönmeden önce, özellikle diyetin ilk üç günü yaşanabilmektedir.
Keto gribi belirtileri nelerdir?
Keto diyetine başlayan kişilerde keto gribi olarak adlandırılan bir süreç yaşanabilmektedir. Belirtiler diyete başlanması ile başlayabilir ve genellikle birkaç gün ya da hafta devam edebilir.
Keto gribinde aşağıdaki belirtiler görülebilir:
- Mide bulantısı
- Kusma
- Baş ağrısı
- Baş dönmesi
- Uykusuzluk
- Kabızlık
Bazı araştırmalara göre diyetin ilk 3-4 gününde yukarıdakilere ek olarak aşağıdaki belirtiler de ortaya çıkabilmektedir.
- Ağız kokusu
- Kas krampları
- İshal
- Yorgunluk, halsizlik
- İsilik
- Dehidrasyon(susuzuk)
- Hipoglisemi
Keto diyetinde nefesin kötü kokmasının nedeni karaciğerde aseton adı verilen bir ketonun üretilmesi ve bunun akciğerlere ulaşarak nefeste kokuya neden olmasıdır.
Tüm bu olası belirtilere rağmen ketojenik diyet diyabet ve obezite gibi endokrin hastalıklarında ve epilepsi gibi nörolojik hastalıklarda faydalı sonuçlar doğurabilmektedir.
Diyetteki yağları değiştirerek bazı belirtilerden kurtulabilirsiniz
Keto diyetinde ishal, kusma ve kramp gibi belirtiler yaşıyorsanız bu belirtileri hafifletmek için diyette kullandığınız yağ kaynaklarını değiştirmelisiniz. Tereyağı, hindistan cevizi yağı gibi orta zincirli trigliseritlerden zengin yağlar yerine zeytinyağı gibi uzun zincirli trigliseritler içeren yağları tercih etmelisiniz.
Daha fazla lif tüketin
Keto diyeti sırasından ishal veya kabızlık yaşanabilir. Özellikle kabızlık şikayeti olanların daha lifli beslenmesi önerilir. Eğer lifli gıdaları arttırmak işe yaramazsa karbonhidrat içermeyen laksatifler beslenme programına eklenebilir.
Daha fazla su için
Ketojenik diyette vücudun susuz kalması muhtemeldir ve belirtilerin kötüleşmesine neden olur. Kişi aynı zamanda ishal ise bu susuzluk hali tehlikeli sonuçlar doğurabilmektedir. Yeterli sıvı ve elektrolit alımı gerçekleştirdiğinizden emin olur.
Takviyeler kullanın
Keto diyette vitamin ve mineral eksikliği uzun vadeli olarak görülebilmektedir. Bazı kişilerde kalsiyum, D vitamini, çinko ve selenyum takviyeleri gerekebilir.
Vitamin ve mineral takviyelerinin, keto diyetinde yaşanan belirtilerin hafifletilmesine yardımcı olduğuna dair bazı veriler bulunmaktadır.
