Dünya Sağlık Örgütü 2014 verilerine göre obezite 1980 li yıllardan günümüze 2 kattan fazla artmıştır. 18 yaş üstü yetişkinlerde 1.9 milyar kişi kilolu ve 600 milyon kişi ise obezdir. Bir başka deyişle dünya yetişkin nüfusunun %39’u kilolu ve %13’ü obezdir. Çocuklardaki durum da bundan farksızdır.
Obezitenin gelmiş olduğu ürkütücü boyut özellikle son yıllarda bilimsel çalışmaları hızlandırmış ve obeziteye karşı yöntemler geliştirilmeye çalışılmıştır. Bu araştırmalar günümüzde de hızla devam etmektedir ve beslenmede yapılacak bazı değişiklikler yoluyla obezitenin sınırlandırılmasının mümkün olabileceği düşünülmektedir.
Bu konuda yapılan bazı çalışmalar probiyotikler üzerine odaklanmıştır. Yapılan araştırmalar doğal bağırsak bakterilerinin obezite,diyabet ve kardiyovasküler hastalıklar üzerinde rol oynadığını göstermiştir. Örneğin 2012 yılındaki bir çalışmada kalın bağırsakta yaşayan bakterilerin enerji yakan kahverengi yağların aktivitesini yavaşlattığı belirlenmiştir.
Obez bireylerin bağırsak florasının normal kilolu kişilerden farklı olduğunu belirleyen çalışmalar bulunmaktadır. Bu farkın yüksek yağlı ve düşük lifli diyet kaynaklı olabileceği düşünülmektedir.
Bir çalışmada probiyotik takviyesi ile bağırsak mikrobiyota dengesinin sağlıklı kiloyu teşvik eden bakterilerin lehine sonuç verip vermeyeceğine bakılmıştır. Bu hipotezi denemek için obez olan kadın ve erkeklerden oluşan 125 kişi ile çalışılmıştır. Deneklere 12 haftalık kilo verme diyeti uygulanmış ve sonrasında 12 haftalık kilo kontrolü diyeti ile devam edilmiştir. Katılımcıların yarısına Lactobacillus rhamnosus sınıfı bakteri içeren hap, diğer yarısına ise plasebo verilmiştir.
İlk 12 haftalık periyod sonunda probiyotik grubundaki kadınlar ortalama 4.4 kg kilo vermişken, plasebo grubundaki kadınlarda ise kilo kaybı 2.6 kg olmuştur Erkeklerde ise plasebo ile probiyotik hap alan gruplar arasında kilo kaybı açısından anlamlı bir kilo kaybı farkı belirlenmemiştir. Araştırmacılar probiyotiğin erkeklerde etkili olmamasının nedeninin kullanılan dozun azlığından olabileceğini düşünmektedir.
12 haftalık kilo kontrolü döneminde plasebo grubundaki kadınların kilosu stabil kalmışken probiyotik grubundakiler kilo vermeye devam etmişler ve toplam kilo kayıpları 5.2 kg’ye ulaşmıştır. Böylelikle 24 hafta sonunda probiyotik kullanan kadınlar diğerlerine kıyasla 2 kat fazla kilo vermişlerdir. Probiyotik kullanan kadınlarda aynı zamanda iştahı düzenleyen leptin hormonunda ve obezite ile ilişkili olan bağırsak bakterilerinin konsantrasyonunda azalma tespit edilmiştir.
Bu çalışmada kullanılan bakteri Nestle’nin Avrupa’da satılan yoğurtlarında bulunan Lactobacillus rhamnosus’tur. Araştırmacılar, farklı yoğurt türlerinde bulunan bakteri suşlarının da benzer etkileri olabileceğini düşünmektedirler.
Dyt. Ayşegül Bahar
Beslenme & Diyet Uzmanı
