Pancar ve özellikle pancar suyu üzerine son yıllarda yapılan çalışmalarda bu besinin çok özel ve faydalı olduğuna ilişkin anlamlı veriler elde edildi. Pancar suyunun atletik performansı arttırdığı, tansiyonu düşürdüğü ve kan akışını hızlandırdığı görüldükten sonra batı dünyası pancarı yeni “süper besin” olarak tanımlamaya başladı.
Daha önce yapılmış çalışmalarda pancar suyunun hipertansiyon hastalarında kan basıncını düşürdüğüne ve sporcularda atletik performansı arttırdığına ilişkin veriler sağlanmıştı. Sporcular üzerinde yapılan çalışmalarda pancar suyu tüketiminin kan basıncını düşürdüğü, kan damarlarını rahatlattığı ve genişlettiği belirlenmişti. Sporcuların pancar suyu tüketimleri sonrasında kalplerinin egzersiz yaparken daha az oksijen kullandığı gözlemlenmişti.
Pancarın bu faydalarının en önemli nedeni içeriğinde bulunan nitrattır. Nitrat, vücutta nitrik okside dönüşerek kan basıncı ve kardiyovasküler sağlık açısından olumlu etki gösterir. Bu etki daha fazla oksijen için solunumun arttığı yürüme, koşma, bisiklete binme ve yüzme gibi aerobik egzersizlerde belirgin şekilde ortaya çıkmaktadır.
Pancar ve nitrat içeriğine ilişkin bugüne kadar yapılan çalışmalar sağlıklı kişiler ya da sporcular üzerinde gerçekleştirilmişti. Yeni bir çalışmada ise kalp yetmezliği olan kişilerde pancar suyunun etkisine bakıldı. Kalp yetmezliğinde kalbin pompalama kapasitesi kademeli olarak düşerek, nefes darlığı, halsizlik ve günlük aktivitelerde zorlanma gibi olumsuz etkilere neden olmaktadır.
Bu çalışmada kalp yetmezliği olan 9 hastanın bir kısmına plasebo olarak nitrat içeriği alınmış pancar suyu verilirken, diğer gruba normal pancar suyu verildi. Ne araştırmacılar ne de çalışmaya katılan hastalar kimin nitrat içeren, kimin nitrat içermeyen pancar suyu içtiğini biliyordu. Çalışma öncesinde herhangi bir olumsuzluk yaşamaması için hastalarda pancar suyu tüketiminin belirgin bir yan etkiye sebep olup olmadığına, kalp atım hızında artışa ve tansiyonda düşüşe neden olup olmadığına da bakıldı.
Deney 1-2 hafta aralıklarla tekrarlanarak gerçekleştirildi. Çalışma sonunda nitrat içeren pancar suyu içen hastaların pancar suyu tüketiminden 2 saat sonra diz-bacak bölgesi kaslarında %13’lük güç artışı sağlandı. Özellikle kasların hızlı çalıştırıldığı durumlarda etkinin en üst düzeye çıktığı görüldü.
Araştırmacılar, yaşlanmayla birlikte kasların güçsüzleştiğini, yavaşladığını ve belli bir yaştan sonra kas fonksiyonlarının her yıl %1 kayba uğradığını belirttiler. Yaşlı kişilerde yaşam kalitesinin korunabilmesi için pancar suyu tüketiminin olumlu etki yaratabileceğini ifade ettiler.
Nitrat açısından pancar ve pancar suyunun yanı sıra ıspanak, roka ve kereviz gibi sebzeler de oldukça zengin. Temel reisin ıspanak yedikten sonra güçlenmesinin aslında ıspanakta bulunan demirden değil, nitrattan kaynaklı olduğunu da artık biliyoruz.
Nitrat içeren sebze suları fazla ve uygunsuz koşullarda beklediğinde içeriklerindeki nitrat, nitrite dönüşür ve fazla nitrit sağlık açısından zararlıdır. Bu sebeple sebze sularını taze sıkılmış olarak tüketmeye özen gösterin.
Kaynaklar:
http://news.wustl.edu/news/Pages/Beet-juice-boosts-muscle-power-in-heart-patients.aspx
