Potasyum vücudumuzda pek çok rolü olan vazgeçilmez bir mineraldir. Vücudun Ph dengesini sağlayarak sinir ve kas fonksiyonlarının sağlıklı çalışması, kan basıncını ve vücuttaki sıvı dengesini düzenlemesi en önemli görevlerinden bazılardır.
Özellikle batı tipi beslenmenin artması insanlarda potasyum eksikliğinin görülme sıklığını da arttırmıştır. ABD’de yapılan bir çalışmaya göre ABD’lilerin %98’i günlük önerilen potasyum alım miktarını beslenme yoluyla sağlayamamaktadır. Türkiye’deki durumun göreceli olarak daha iyi olabileceğini söyleyebiliriz. Fakat yine de pek çok kişinin potasyumu yetersiz aldığını tahmin etmemiz güç değil.
Yetersiz potasyum alımı sonucunda kandaki potasyum sevileri düşer ve hipokalemi adı verilen durum oluşur. Normal potasyum seviyesi 3.5- 5.0 mmol / L’dir. Bu seviyenin 3.5’in altıda düştüğü durumda kişiye hipokalemi tanısı konur.
Yetersiz potasyum alımı neticesinde hipokalemi oluşabilir fakat daha ziyade vücutta aniden gerçekleşen yoğun sıvı kayıpları, kusma, ishal ve aşırı terleme gibi durumlarda hipokalemiye rastlanır.
Aşağıda sıralanan belirtiler potasyum eksikliği yaşadığınıza işaret edebilir:
- Güçsüzlük ve Yorgunluk
Potasyum eksikliğinin ilk ortaya çıkan belirtileri kendini güçsüz hissetme ve yorgunluk halidir. Potasyum, kas kasılmaları için gereklidir ve yetersizliğinde kaslardaki kasılmalar zayıflar ve güçsüzlük oluşur. Potasyum eksikliği diğer besin bileşenlerinin vücuttaki kullanımını da etkiler ve bu durum yorgunluğun tetikleyicisi olabilir. Bir çalışmaya göre potasyum eksikliği insülin üretimini bozulmasına ve kan şekerinin yükselmesine neden olmaktadır.
- Kas Krampları ve Spazmlar
Kasların ani ve kontrolsüz bir şekilde kasılmasına kas krampı denir. Kandaki potasyum düzeyleri düştüğünde ortaya çıkabilir. Potasyum beyinden gelen kas kasılma sinyallerinin düzenlenmesine yardımcı olur. Potasyum eksikliğinde beyin bu sinyalleri etkili bir şekilde veremez ve istemsiz kasılmalar meydana gelir.
- Sindirim Sorunları
Sindirim sistemi sorunları pek çok nedenden kaynaklı olabilir. Bunlardan biri de potasyum eksikliğidir.
Potasyum, beyinden sindirim sistemindeki kaslara sinyallerin iletilmesini sağlar ve bu yolla sindirim sistemindeki kaslar harekete geçerek sindirim sistemi içindeki besinleri harekete geçirir.
Kanda potasyum eksik olduğunda beyinden gelen bu sinyaller yetersiz kalır. Böylece sindirim sistemindeki bu kasılmalar zayıflayabilir ve şişkinlik, kabızlık gibi sorunların ortaya çıkmasına neden olabilir.
- Kalp Çarpıntısı
Kalp çarpıntısı, kalbin aniden sert ve hızlı bir şekilde atmasıdır. Genellikle strese bağlı olarak yaşanır. Bununla birlikte potasyum eksikliğinde de kalp çarpıntısı yaşanabilir.
Bunun nedeni, kalp içinde ve dışındaki hücrelerde bulunan potasyumun kalp atışını düzenlemeye yardımcı olmasıdır. Kandaki düşük potasyum seviyelerinde bu görevde aksamalar yaşanır ve bu durumda kalp çarpıntısı oluşabilir.
- Kas Ağrıları ve Sertleşmesi
Potasyum eksikliğinin en önemli belirtilerinden biri kas ağrıları ve kas sertleşmesidir.
Kandaki potasyum, kaslarınıza giden kan akışını düzenler. Eğer kandaki potasyum düzey çok düşükse kaslara giden kan akışında azalma olur. Kaslara daha az oksijen taşınır, kas ağrıları ve kas sertliği oluşur.
- Karıncalanma ve Uyuşma
Potasyum eksikliği olanlarda karıncalanma ve uyuşma yaşanabilir. Genellikle eller, kollar, bacaklar ve ayaklarda yaşanır ve parestezi olarak da adlandırılır.
Potasyum, sinir sisteminin sağlıklı çalışması için gereklidir. Eksikliğinde sinir sinyalleri zayıflayabilir ve bu da karıncalanmaya ve uyuşmaya neden olur. Bu süreç uzun süredir devam ediyorsa bir hekime danışılmalıdır.
- Solunumda Güçlük
Yüksek düzeydeki potasyum eksikliği nefes almada zorlanmaya neden olabilir. Bunun nedeni, akciğerin kasılması ve genleşmesi için potasyuma duyulan ihtiyaçtır.
Potasyum eksikliğinde kalbin vücuda daha az kan pompalaması da nefes almayı güçleştirir.
- Ruh Hali Değişiklikleri
Düşük potasyum düzeyleri beyin işlevinin optimal bir şekilde sürdürülmesine engel olabilir.
Yapılan çalışmalarda, potasyum eksikliği ile duygu durum ve zihinsel yorgunluk arasında bağlantılar bulunmuştur. Bir çalışmada duygu durum bozuklukları olan kişilerin %20’sinde potasyum eksikliği tespit edilmiştir. Fakat bu konudaki bilimsel veriler hala yetersiz düzeydedir.
