Sivilce, dünya genelinde her on kişiden birinde görülen yaygın bir cilt sağlığı sorunudur. Özellikle ergenlik yıllarında yaşanan bir durum olsa da her yaştaki insanın sivilce problemi ile karşılaşması mümkündür. Sebum ve keratin üretimi, bakteriler, hormonlar, tıkanmış gözenekler ve iltihaplanma gibi pek çok faktör sivilcelere neden olabilmektedir.
Cildinize çok iyi bakıyor ve sterilizasyona özen gösteriyor olmanıza rağmen sivilceler başınıza bela olmaya devam ediyorsa bunun sorumlusu yedikleriniz ve içtikleriniz olabilir. Her ne kadar sağlıklı bir diyet uygulasanız da, belki de tükettiğiniz bir ya da birkaç besin sivilce oluşumunu tetiklemektedir.
Son yıllarda beslenme ile sivilceler arasındaki bağlantıyı gösteren çalışmalar yapılmıştır ve bu araştırmalar ışığında aşağıdaki besin ya da besin gruplarının akne gelişiminde rol oynadığı düşünülmektedir.
Rafine Karbonhidratlar ve Şeker
Bazı çalışmalarda rafine tahıl (beyaz un) tüketimi yüksek olan kişilerde sivilce sorununun daha yaygın görüldüğü belirlenmiştir. Bir çalışmada, hamur işlerini sıklıkta tüketenlerin sivilce oluşum riski %20 daha fazla bulunmuştur. Bir başka çalışmada ise şeker tüketimi fazla olanlar kişilerin %30 daha fazla sivilce oluşum riski taşıdığı ortaya konmuştur. Beyaz undan yapılan mamullerin yanı sıra, şekerli yiyecek ve içecekler de sivilce yapan gıdalar kategorisindedir.
Bu besinlerin sivilcelere neden olması, kan şekeri ve insülin düzeyleri üzerindeki etkileri ile açıklanabilir. Şekerli gıdalar tüketildiğinde kan şekeri ve buna bağlı olarak insülin hormonunda artış yaşanır. Artan insülin düzeyleri ise androjen hormonunda ve insülin benzeri büyüme faktöründe (IGF-1) artışa neden olur. Bu durum cilt hücrelerinin daha hızlı büyümesine ve sebum üretiminin artmasına fırsat vererek sivilce gelişimine neden olabilir.
Tam tersi olarak, düşük glisemik indeksi olan beslenmenin sivilcelerin şiddetini azalttığına dair araştırma bulguları da mevcuttur. Bu beslenme şeklinde kan şekerinin hızlı yükselmesine neden olan gıdalar bulunmamaktadır.
Süt ve Süt Ürünleri
Sütün sivilce oluşumuna nasıl katkı yaptığına ilişkin çok somut deliler olmasa da gençler üzerinde yapılan pek çok araştırmada süt tüketimi ile sivilce görülme sıklığı arasında bağlantı kurulmuştur.
Sütün kan şekerinden bağımsız olarak insülin düzeylerinde artışa neden olması sivilce oluşumuna neden olabilir. İnek sütünde bulunan aminoasitlerin karaciğerde IGF-1 üretimini tetiklediği bilinmektedir ve bu durumun akne oluşumu ile bağlantısı mümkündür.
Hazır Gıdalar – Fast Food
Yüksek kalorili, yağlı ve rafine karbonhidrat içeriğinden zengin olan batı tipi hazır gıdalar sivilce yapıcı özelliktedir.
5000’den fazla Çinli genç üzerinde yapılan bir çalışmada yüksek yağlı beslenmenin sivilce riskini %43 arttırdığı belirlenmiştir. Düzenli olarak fast food tüketiminde ise risk %17 yükselmiştir.
Türkiye’de 2300 genç erkekle yapılmış bir çalışmada da düzenli burger ve sosis tüketiminin sivilce gelişim riskini %24 arttırdığı görülmüştür.
Fast food gıdaların sivilce riskini arttırma nedeni tam olarak bilinmese de bazı araştırmalarda, bu gıdaların gen ekspresyonunu etkileyebileceği ve hormon düzeylerini değiştirebileceği ileri sürülmüştür.
Alkol Tüketimi
Alkol, iltihap tetikleyici özelliktedir. Çok fazla alkol tüketimi çinko emilimini azaltır ve çinko eksikliğine neden olabilir. Diğer yandan çinko, sivilcelerle mücadelede gerekli bir mineral olarak kabul edilir.
Omega-6 Tüketimi
Ayçiçeği ve mısırdan elde edilen yağlar omega-6 açısından çok zengindir ve toplum genelinde bu yağlar çok fazla kullanılır. Oysaki, Omega-6 ile balıklar ve ceviz gibi gıdalarda bulunan omega-3 vücudumuzda belli bir dengede olmalıdır. Bu denge omega-6 lehine değiştiğinde vücutta iltihaplanma ve dolayısıyla sivilce riski artar.
Bir çalışmada omega-3 tüketimindeki artışın iltihaplanmayı ve var olan sivilcelerin şiddetini azalttığı ortaya konmuştur.
Bir beslenme günlüğü tutmanız, sivilcelere neden olan gıdaları belirlemenizde işinize yarayacaktır. Sivilcelerinizin kaynağı olduğunu düşündüğünüz bir besin varsa, bunu iki hafta süreyle diyetinizden çıkartarak değişim olup olmadığını gözlemleyebilirsiniz.
