Düşük tansiyon (hipotansiyon) pek çok faktöre bağlı olarak gelişebilen bir sağlık sorunudur. Bazı hastalıklar ya da kullanılan ilaçlar düşük tansiyona neden olabilmektedir. Bu nedenlerden bir diğeri olan ve bu yazımda üzerinde durmak istediğim ise yemek yedikten hemen sonra gelişen, baş dönmesi ya da sersemlik hali belirtileri ile kendini gösteren tokluk hipotansiyonu olarak adlandırdığımız durum… Bu baş dönmesi ve sersemli hali özellikle de yemekten sonra ayağa kalkıldığında gelişir ve düşmeye neden olabilir. Gençler arasında nadir olsa da yapılan çalışmalara göre her üç yaşlıdan birinde görülebilir. Kesin tedavisi olmamakla birlikte tokluk hipotansiyonunu beslenme ve yaşam şeklinde yapılacak bazı değişikliklerle kontrol altına almak mümkündür.
Yemek sonrası düşük kan basıncının gelişmesinin nedeni, sindirim sırasında vücuttaki kanın, sindirimin gerçekleştirilmesi için mide ve bağırsaklara yönelmesi ve bu sebeple genel dolaşımdaki kan miktarının azalması şeklinde açıklanabilir. Sağlıklı kişilerde sindirime yönelen kanın telafisi için yani beyin ve bacaklar da dahil olmak üzere vücuttaki kan akışını dengede tutmak için kalp daha hızlı çalışarak ve kan damarları kasılarak bu görevi yerine getirir. Ancak bazı kişilerde kalp ve kan damarları vücuttaki bu ani değişikliğe reaksiyon gösteremez ve görevini yerine getirmez. Bu durumda da sindirim sistemi dışında kalan her yerde kan basıncı düşer. Bu ani kan basıncı düşüklüğü de baş dönmesi, göz kararması, bayılma, mide bulantısı ve göğüs ağrısı gibi belirtilere neden olur.
Beslenme ve Yaşam Şekli Önerileri
- Yüksek karbonhidratlı beslenmenin tokluk hipotansiyonu üzerinde olumsuz etkisi olduğu varsayılmaktadır. Özellikle basit karbonhidratların fazlaca tüketilmesine yanıt olarak vücutta salgılanan insülin ve diğer kan kimyasallarının abdomial bölgede bulunan kan damarlarında genişlemeye neden olmasının bu durumu kötüleştirdiği düşünülmektedir. Bu sebeple insulin salınımını yükselten beyaz undan yapılmış ürünler, şekerli içecekler, pirinç ve patates tüketmek yerine sindirimi yavaşlatan tam tahıllı ürünler, bakliyatlar, protein içeren diğer besinler ve sağlıklı yağlarla beslenebilirsiniz.
- Yemeklerden 15 dakika kadar önce 300-500 ml su için. Susuzluk tansiyon düşüklüğünün temel nedenlerinden biridir.
- Tıka basa yemek tokluk hipotansiyonunun kötüleşmesine neden olmaktadır. Bu nedenle az ve sık yemek tüketin. Öğün sayınızı arttırın ve böylece öğün başına tükettiğiniz yemek miktar azalın.
- Alkol kullanmayın. Alkollü içecekler kan damarlarını rahatlatır ve özellikle bacaklardaki kan damarlarının kasılmasına engel olur. Bu durumda da yemek sonrası abdominal bölgede yoğunlaşan kanın bacaklarda telafisi yeteri kadar sağlanamaz..
- Yemekten sonra 30-60 dakika kadar dinlenmeye geçin. Çünkü yemekten sonra 1 saate kadar olan sürede kan basıncı dip seviyelerine iner. Eğer hareket etmeniz gerekiyorsa dikkatli davranın ve düşük kan basıncı belirtilerine karşı uyanık olun.
