Yer fıstığı, tıpkı patates gibi toprak altında yetişen bir bitkidir. Anavatanı Orta ve Güney Amerika’dır. İspanyol ve Portekizli tacirler aracılığı ile tüm dünyaya yayılmıştır. Günümüzde en fazla üretimi yapılan yerler arasında Çin, Hindistan ve ABD gibi ülkeler bulunmaktadır. Baklagiller sınıfına mensup bir bitki olsa da besin değerleri açısından ceviz, badem, fındık gibi yağlı tohumların özelliklerini taşır.
Yer Fıstığı Besin Değerleri
100 gram yer fıstığı ortalama 567 kaloridir. Yaklaşık 50 gram yağ, 16 gram karbonhidrat ve 25 gram protein içerir ve kalorisinin %73’ü yağlardan, %12’si karbonhidratlardan ve %15’i proteinden gelir. E vitamini, B grubu vitaminler, bakır, demir ve çinko mineralleri için çok iyi bir besin kaynağıdır. Aşağıdaki yer fıstığının besin değerleri tablosunda (100 gram için) içeriği ve günlük ihtiyacı karşılama oranları yer almaktadır.
| İçerik | Miktar | Günlük İhtiyacı Karşılama |
| Enerji | 567 Kcal | % 29 |
| Karbonhidrat | 16.13 g | % 12 |
| Protein | 25.80 g | % 46 |
| Toplam yağ | 49.24 g | % 165 |
| Kolesterol | 0 mg | 0% |
| Diyet lifi | 8.5 g | % 22 |
| Vitaminler | ||
| folat | 240 μg | % 60 |
| Niasin | 12.066 mg | % 75 |
| Pantotenik asit | 1.767 mg | % 35 |
| Piridoksin | 0.348 mg | % 27 |
| b 2 vitamini | 0.135 mg | % 10 |
| tiamin | 0.640 mg | % 53 |
| A vitamini | 0 IU | 0% |
| C vitamini | 0 | 0% |
| E Vitamini | 8.33 mg | % 55.5 |
| Elektrolitler | ||
| Sodyum | 18 mg | % 1 |
| Potasyum | 705 mg | % 15 |
| Mineraller | ||
| Kalsiyum | 92 mg | % 9 |
| Bakır | 1.144 mg | 127% |
| Demir | 4.58 mg | % 57 |
| Magnezyum | 168 mg | % 42 |
| Manganez | 1.934 mg | % 84 |
| Fosfor | 76 mg | % 54 |
| Selenyum | 7,2 μg | % 13 |
| Çinko | 3.27 mg | % 30 |
Tablodaki verilere baktığımızda yer fıstığının pek çok besin ögesi açısından oldukça zengin ve dolayısıyla da sağlıklı olduğunu görürüz. Yüksek kalorili olması sebebiyle elbette ki kontrollü tüketilmesi gerekir. Yer fıstığı ve diğer yağlı tohumların tüketilmesinin kalp hastalıklarının, alzheimer ve parkinson gibi nörodejeneratif hastalıkların, kanser ve diyabetin gelişim riskini azalttığına dair veriler bulunmaktadır.
Botanik olarak baklagiller ailesinin bir üyesi olduğunu belirtmiş fakat besin değerleri bakımında yağlı tohumlar sınıfından bir besin olarak kabul edildiğini ifade etmiştir. Bunu daha iyi anlamak için yağlı tohum ve baklagiller sınıfından birer besin ile karşılaştırmasını yapalım.
100 gram için besin değerleri karşılaştırması:
| Kalori | Protein (gr) | Yağ (gr) | Karbonhidrat (gr) | Lif (gr) | |
| Yer fıstığı | 567 | 25.80 | 49.24 | 16.13 | 8.5 |
| Kırmızı Mercimek | 358 | 23.91 | 2.17 | 63.10 | 10.8 |
| Badem | 567 | 23.33 | 50.00 | 16.67 | 13.3 |
Tablodaki verilerden de anlaşılacağı üzere her üç gıdanın protein ve hatta lif değerleri birbirine benzemektedir. Yer fıstığı, karbonhidrat ve yağ değerleri açısından bağlı olduğu baklagiller sınıfındaki kırmızı mercimek ile taban tabana zıt iken yağlı tohumlardan olan badem ile tıpkı protein ve lifte olduğu gibi tam bir benzerlik göstermektedir.
Yazıdaki veriler USDA Nutritional Nutrient Database’den alınmıştır.
