Şeker önemli bir besin ögesidir ve şekersiz bir beslenme vücudumuzda bulunan hücrelerin ölümüne neden olabilmektedir. Bu nedenle şekersiz bir beslenme sağlıksız bir beslenmedir. Ne var ki yeni beslenme alışkanlıklarımız eskisine göre çok daha fazla şeker tüketmemize neden olmakta ve tüketilen bu aşırı şeker sağlığı tehdit etmektedir. Aşırı şeker tüketimi obezite başta olmak üzere tip 2 diyabet, kalp hastalıkları ve kanser gibi önenmli hastalıklara kapı aralamaktadır.
Günlük şeker tüketiminin üst sınırı 50 gram olarak kabul edilirken ülkemizde kişi başına ortalama şeker tüketimin 150 gram olduğu bilinmektedir. Yani önerilen miktarın 3 katı kadar şeker tüketiyoruz.
Dünya Sağlık Örgütü yetişkinler ve çocuklar için günlük kalorinin en fazla %10’unun şekerden gelmesi gerektiğini belirtmiştir. Bu miktarın %5’e indirilmesinin sağlık açısından daha da faydalı olduğu da bilinmektedir.
1 çay kaşığı şeker 4 gramdır. ABD Kalp Derneği, yetişkin erkekler için günlük önerdiği şeker tüketim miktarı 9 çay kaşığı ve kadınlarda 6 çay kaşığıdır. Bu verilere göre erkeklerin 36 gram ve kadınların 24 gram şeker tüketmesi önerilmektedir. Oysaki Türkiye’de ortalama 150 gram, başka ifadeyle 38 çay kaşığı şeker tüketilmektedir.
Şeker nedir?
Şeker bir basit karbonhidrattır ve şekerin sakaroz, laktoz ve fuktoz gibi türleri bulunmaktadır. Vücudumuzda hücrelerin kullandığı kanda bulunan şekere ise glikoz denir. Hücreler varlığını sürdürmek için her ne kadar glikoza ihtiyaç duysa da fazlası sağlığı bozar.
Şeker, sadece enerji veren bir besin ögesidir. Bu nedenle kilo alımına, obeziteye neden olmaktadır. Yiyecek ve içeceklerdeki şekerin varlığının farkında olmak kilo kontrlu ve genel sağlık için hayati önemdedir. Market raflarında yer alan gıdaların pek çoğunda şeker ilavesi bulunmaktadır. Bu konudaki farkındalık günlük önerilen şeker miktarını aşmanın ve fazla şeker tüketmenin önüne geçmenin tek yoludur.
Şekersiz beslenme; glikoz, fruktoz ya da sukroz eklenmiş yiyecek ve içeceklerin tüketilmemesi anlamına gelir. Ayrıca, meyve suları ve bal gibi doğal şekerli besinleri de kapsar. Şekersiz beslenme terimi sebzeler, meyveler ve sütte bulunan doğal şekerler için geçerli değildir çünkü bu besinlerdeki şekerler sağlık sorunlarıyla ilişkilendirilmemektedir.
Hazır yiyecekler ve içeceklerde ne kadar şeker var?
Ketçaptan hazır çorbaya, patates cipsinden bisküvilere kadar geniş bir yelpazedeki hazır besinde kayda değer miktarlarda şeker bulunabilmektedir. Örneğin 50 gramlık bir çikolata ya da gofrette ortalama 5-10 çay kaşığı şeker bulunmaktadır. Bu nedenle ürün paketlerini okumamız ve şeker içeriklerini incelememiz gerekmektedir.
Bazı içeceklerdeki şeker miktarları:
- 1 Kutu Coca Cola = 8.25 çay kaşığı şeker
- 1 Kutu Pepsi kola= 8.75 çay kaşığı şeker
- 1 Kutu Redbull= 6,9 çay kaşığı şeker
- 1 Kutu Sprite = 8.25 çay kaşığı şeker
Meyvelerde ne kadar şeker var?
Meyveler doğal formlarında tüketildiğinde ve aşırıya kaçmamak koşuluyla sağlıklı besin kategorisindedir. Fakat meyve suları çok miktardaki meyvenin sıkılmasıyla elde edildiğinde içeriğindeki şeker miktarı ürkütücü boyuta gelmektedir.
- Muz = 3 çay kaşığı şeker
- Mango = 3,2 çay kaşığı şeker
- Elma = 2,6 çay kaşığı şeker
- Ananas = 2,5 çay kaşığı şeker
- Üzüm = 4 çay kaşığı şeker
- Limon = 0,6 çay kaşığı şeker
- Kivi = 2,3 çay kaşığı şeker
- Kayısı = 2,3 çay kaşığı şeker
- Çilek = 1,3 çay kaşığı şeker
- Ahududu = 1 çay kaşığı şeker
- Yaban Mersini = 1,7 çay kaşığı şeker
- Kızılcık = 1 çay kaşığı şeker
- Domates = 0,7 çay kaşığı şeker
