Çok düşük kalorili diyetler kısa süreli uygulanan ve bu kısa sürede çok hızlı bir şekilde kilo vermeyi sağlayan diyetlerdir. Pek çok kişi kısa zamanda kilo verme arzusuyla bu diyetlere başvurur. Hızlı bir şekilde de kilo verilir genellikle. Ancak bu çok düşük kalorili diyetler uzun vadede yo-yo etkisine neden olur, hızlıca verilen kilolar ve hatta daha fazlası kısa süre içinde tekrar geri alınır. Yeniden alınan kilolardan kurtulmak için tekrar benzer bir yönteme başvuran kişi artık kısır bir döngünün içindedir.
2013 yılında yayımlanan Diyetten İllallah adlı kitabımda bu diyetler için şunları ifade etmiştim. “Günlük kalori ihtiyacı 2000 kalori olan birine 800 kalori uygulayarak zayıflatmaya çalışan bir diyet programı ile hızlı kilo verebilirsiniz ama yeterli enerjiyi sağlamadıkları için gün boyu açlık hisseder ve halsiz düşersiniz. Bu dayanılmaz diyetlerden çabuk vazgeçilir ve vazgeçildikten sonra eskisinden çok yenerek verilen kilolardan fazlası geri alınır. Üstelik bu aşırı kıtlık, metabolizmanın normal hızını düşürerek vücudun işleyişini yavaşlamasına neden olur.”
Yeni bir araştırmaya göre tekrarlanan katı diyetlerde beyin, bu durumu kısa süreli kıtlık olarak yorumlar ve gelecekteki olası kıtlıklara karşı vücudu daha fazla yağ depolamaya zorlar.
Evrim, Tıp ve Halk Sağlığı Dergisinde yayınlanan bu araştırmanın verileri kuşların gözlemlenmesine dayanmaktadır. Bahçe kuşları, böcek ve tohum bulmakta sıkıntı çektikleri kış aylarında gıda bulamama riskine yanıt olarak şişmanlamaktadır.
Araştırmacılar, gıdanın bol ya da kıt olduğunu bilen fakat mevcut durumun ne zaman değişeceğini bilmeyen bir hayvanın, değişimin ne zaman olacağını öğrenmek ve buna göre yağlanıp yağlanmama kararını vermek zorunda kalmasının matematiksel modellemesi üzerine çalıştılar.
Modellemeye göre gıda temininde sıklıkla sıkıntı yaşayan hayvan (tıpkı diyet yapan insan gibi), bunu genleri ile taşıyarak kıtlık dönemleri için fazladan kilo almayı öğrenir.
Bu modelleme, kıtlık yaşayan hayvanların, hiç kıtlık yaşamayanlara kıyasla ortalama kilo alımının daha fazla olduğunu öngörmüştür. Bunun nedeni ise kıtlık yaşamayanların, gıda temininin güvenli olması sebebiyle yağlanmaya ihtiyaç duymamasıdır.
Bir yandan obez insanların sayısı artarken, bilim insanları da pek çok kişinin aşırı yeme isteğini kontrol edememesinin evrimsel nedenleri bulmaya çalışmaktalar.
Bilim insanlarına göre insanlar evrimleşirken gıda temininde bazı zamanlar bolluk ve bazı zamanlar kıtlık yaşadılar ve bir sonraki aşamada vücutlarında yeterli yağı depolayanlar hayatta kaldılar.
Günümüz insanları uyguladıkları katı diyetler ( yo-yo diyetleri) ile kilo alma konusunda kısır bir döngüsü içine girdiler ve beyni daha fazla yağ depolamaya teşvik ettiler.
Sonuç olalar uyguladığınız katı diyeti bıraktıktan sonra, hem daha fazla yiyerek hem de beyninizin olası kıtlık durumuna karşı vücudunuza yağ depolanması talimatı vermesi sebebiyle kiloları fazlasıyla geri alırsınız.
Kilo verme çabanızı istikrarlı kılmak için yo-yo diyetlere başvurmak yerine, normalde yediğinizden biraz daha az yemeyi ve düzenli egzersiz yapmayı yaşam boyu alışkanlık haline getirmelisiniz.
