Tip 2 diyabet erişkinlerde görülen ve halk arasında şeker hastalığı olarak ifade edilen hastalıktır. Pankreasta yetersiz insülin üretimi söz konusudur ya da insülin üretildiği halde insülin direnci sebebiyle vücut bunu gerektiği gibi kullanamaz. Bu durumda hücrelerin enerjisini karşılamak için hücrelere gönderilmesi gereken şeker kanda birikir.
Şişmanlık, hareketsiz ve stresli yaşamın davetiye çıkardığı tip 2 diyabet tüm dünyada en sık görülen hastalıklardan biridir. Dünyada 366 milyon kişinin bu hastalıktan etkilendiği ve bu sayının 2030 yılına kadar 552 milyona çıkacağı tahmin edilmektedir. Tip 2 diyabetliler kroner kalp hastalıkları ve inme gibi kardiyovasküler hastalıklar açısından yüksek risk altındadır.
Hatalı beslenme ile tip 2 diyabet gelişme riski arasındaki bağlantılar sebebiyle konu üzerinde pek çok araştırma yapılagelmiştir. Yakın bir zamanda yapılan bir araştırma ise yoğurt tüketiminin tip 2 diyabet riskini azalttığı yönünde bulgular vermiştir. Yaklaşık 200 bin sağlık çalışanı üzerinde yapılan 3 ayrı kohort çalışmasında kişilerin sağlık geçmişleri ve yaşam alışkanlıkları kayıt altına alınmıştır. Araştırmanın başlangıcında tüm katılımcılar sağlık ve yaşam şekline ilişkin anketleri doldurmuşlar ve bu anketler her 2 yılda bir yinelenmiştir. Araştırma başlangıcında katılımcıların hiçbirinde diyabet, kanser ve kardiyovasküler hastalık bulunmamaktadır. Anketteki süt ürünleri tüketimi ile ilgili soruları yanıtlamayanlar ise çalışma dışında bırakılmıştır.
Araştırmanın izlem sürecinde 15.156 kişide tip 2 diyabet gelişmiştir. Toplam süt ürünleri tüketimi ile tip 2 diyabet arasında bir ilişki bulunamamıştır. Kişilerin süt, peynir ve yoğurt gibi süt ürünleri tüketimleri detaylı analiz edildiğinde ise çarpıcı sonuç elde edilmiştir. Yaş-vücut kitle endeksi gibi kronik hastalık faktörlerine göre bulgular düzeltildikten sonra yüksek miktarda yoğurt tüketimi ile tip 2 diyabet gelişme riskinin azalması arasındaki ilişki bulunmuştur.
Elde edilen bulgular 2013 mart ayına kadar yapılmış olan ve tip 2 diyabet ile süt ürünleri tüketimi arasındaki ilişkiyi araştıran diğer çalışmalar ile meta analiz yöntemi uygulanarak karşılaştırılmıştır. Bu analize göre her gün 28 gram yoğurt tüketmenin tip 2 diyabet riskini %18 azalttığı bulunmuştur.
Bu çalışmadan önceki araştırmalar süt ürünlerindeki kalsiyum, magnezyum ve bazı yağ asitlerinin tip 2 diyabet riskini azalttığını önermekteydiler. Ancak şimdi yoğurttaki probiyotik bakterilerin, yağların ve antioksidanların bu riski azalttığı düşünülmektedir.
Dyt. Ayşegül Bahar
Beslenme & Diyet Uzmanı
