Hindistan coğrafyasında yetişen zerdeçal, Hint mutfağının vazgeçilmez baharatlarının başındadır. Son yıllarda dünya genelinde de yaygın olarak kullanılmaya başlanmıştır. Parlak sarı rengi en belirgin özelliği olan zerdeçalın içeriğindeki en aktif bileşik curcumin (kurkumin)dir. Hint geleneksel tıbbında yüzyıllardır şifa verici özellikleriyle bilinen zerdeçalın faydaları yüzyılımızda bilimsel çalışmalarla da ispatlanmıştır.
Zerdeçalın Besin Değerleri
Zerdeçal besin değerleri açısından en zengin baharatlardan biridir. Bir yemek kaşığı toz zerdeçal 24 kaloridir ve iyi miktarda protein, vitamin C, kalsiyum, demir, diyet lifi ve sodyum içerir. Ayrıca B6 vitamini, potasyum, magnezyum ve manganez açısından da zengindir.
Zerdeçal ve Kurkuminin Faydaları
Bilimsel çalışmalarla kanıtlanmış faydaları şunlardır:
Antienflamatuvar: Zerdeçal içeriğindeki etken madde olan kurkumin sayesinde güçlü bir antienflamatuvardır. Bir çalışmada topikal merhem olarak kullanıldığında hemoroid iltihabına iyi geldiği belirlenmiştir.
Cilt sağlığı: Zerdeçal cilde birçok yönden iyi gelir. Sivilce yapan bakterilerin büyümesini ve yağ salgısını azaltarak sivilcelenmeyi önler, akne izlerini temizler. Antiseptik ve antienflamatuvar özellikleri cilt kesiklerine ve tahrişlerine iyi gelir. Kurkumin antioksidan özellikler taşır, cildin kırışmasını, yaşlanmasını geciktirir.
Antioksidan: Kurkuminin çok güçlü bir antioksidandır. Serbest radikallerin zararlı etkilerinden korunmaya yardımcıdır. Sadece cildi dışarıdan değil tüm vücudu içeriden de korur.
Kilo verme: Zerdeçal metabolizma hızını arttırır ve dolayısıyla daha fazla kalori yakmayı sağlar. İltihaplanmaya karşı vücudu koruduğu için de kilo vermeyi kolaylaştırır.
Karaciğer sağlığı: Zerdeçal ve içeriğindeki organik bileşiklerin lenf sistemini harekete geçirerek ve toksinleri vücuttan uzaklaştırarak vücuttaki toksisiteyi azalttığı ve karaciğer fonksiyonlarını iyileştirdiği bilimsel çalışmalarda gösterilmiştir. Yüksek aktioksidan düzeyi ile siroz ve karaciğer yağlanması sorunlarında etkili olabilmektedir.
Beyin sağlığı: Hindistan geleneksel tıbbında zerdeçal hafıza kuvvetlendirici konsantrasyon arttırıcı olarak yüzyıllardır kullanılmaktadır. Bu geleneksel bilgiler bilimsel çalışmalarda da ispatlanmıştır. Oksitatif stres birikimini önleyerek sinir sistemini korur. Fareler üzerinde yapılan bir çalışmada zerdeçalın antidepresan etkisi olduğu belirlenmiştir.
Kan pıhtılaşması: Zerdeçalda bulunan kurkumin güçlü bir kan incelticidir. Antikoagülan özellikleri sayesinde trombositleri birbirlerine yakınlaştırarak kanın pıhtılaşmasını önler.
Kalp sağlığı: B6 vitamini açısından zengin oluşu nedeniyle kardiyovasküler sağlığı korur. B6 vitamini hücre duvarlarına zarar veren homosistein üretimini önler. Hücre duvarları zarar gördüğünde yüksek tansiyon ve plak birikimiyle birlikte kalp sağlığı ciddi boyutta tehlikeye düşer. Kurkumin kötü kolesterol olan LDL düzeylerini azaltmaya yardımcı olarak ateroskleroz riskini azaltır.
Anti kanser: Fareler üzerinde yapılan çalışmalarda zerdeçalın cilt ve mide kanserine karşı koruyucu olduğu belirlenmiştir. Deney hayvanları üzerinde yapılan diğer çalışmalarda da tümör büyümesini önlediği, kanserli hücreleri öldürdüğüne dair veriler sağlanmıştır. İnsanlar üzerinde yapılan çalışmalar halen devam etmekte olduğundan zerdeçalın anti kanser etkileri hala tam olarak bilinememektedir.
Alzheimer: Zerdeçal güçlü bir antioksidan bitkidir, nöral aktiviteyi uyarıcı etkisiyle Alzheimer ve demans gibi bilişsel bozulmaları önleyebilir. Zerdeçalın alzheimerın ilerlemesini yavaşlattığına ilişkin kanıtlar mevcuttur. Zerdeçal takviyesi alan hafıza sorunları olan yaşlı kişilerin ruh hali ve bilişsel fonksiyonlarında iyileşme olduğu da bir başka araştırmada gösterilmiştir.
Zerdeçalın diğer potansiyel faydaları
-Zerdeçal artritik, gut ve kas ağrılarına iyi gelebilir.
-Kurkuminin antidepresanlarla benzer etkilere sahip olduğuna ilişkin veriler bulunmaktadır. Depresyondan çıkmak için zerdeçal takviyesi kullanılabilir.
-Kan şekeri düzeyleri düşürmeye yardımcı olarak diyabet gelişmesi riskini azaltabilir.
-Zerdeçal hassas bağırsak sendromu olan hastalara önerilmektedir. İçeriğindeki diyet lifi bağırsak sağlığını güçlendirir.
– Adet döneminde kramp, şişkinli ve ruh hali değişimlerine iyi gelebilir.
Önemli Not
Zerdeçalın içeriğindeki kurkumin oranı sadece %3’dür ve yapılan bilimsel çalışmaların pek çoğu kurkumin takviyeleri ile yapılmıştır. Bu yüzen zerdeçal tüketimi yukarıda sayılan bu faydaları sağlayamayabilir. Kurkuminin vücutta emilimi oldukça düşüktür ancak karabiber ile birlikte tüketimi emilimini %2000 gibi çok yüksek bir oranda arttırmaktadır. Ayrıca, kurkumin yağda çözünen bir bileşik olduğu için zerdeçal tüketirken yağlı besinlerle birlikte alımı emilimi arttırır.
